Havadan İhbar Kontrol (HİK) uçakları, terörle mücadelenin yanı sıra, Karadeniz, Ege ve özellikle Akdeniz’deki milli menfaatlerin korunmasına yönelik uluslararası hava sahasında önemli görevler üstleniyor. Bu uçaklar, gerçek zamanlı bilgi akışı sağlayarak, harekat sahasındaki uçak ve gemilere kritik istihbarat sunuyor.
3. Ana Jet Üs Komutanlığı’na bağlı Havadan İhbar Kontrol Grup Komutanlığı Filo Komutanvekili’nden alınan bilgiye göre, HİK uçakları, Türk Hava Kuvvetleri envanterine 2002’de başlatılan Barış Kartalı Projesi kapsamında dahil edilmiştir. Bu proje doğrultusunda 2014 yılında 4 HİK uçağı envantere katılarak, Konya’daki 3. Ana Jet Üs Komutanlığına konuşlandırılmıştır. HİK uçakları, aynı dönemde Güney Kore ve Avustralya’nın silahlı kuvvetleri tarafından da kullanılmaya başlanmıştır.
HİK uçakları, toplamda sadece 4 ülkenin silahlı kuvvetleri envanterinde bulunmakta ve Türk Silahlı Kuvvetleri, bu uçakları harekat ve görevlerde en fazla kullanan ülke konumundadır. Üstün teknolojik sistemlere sahip olan HİK’ler, her hava koşulunda görev yapabilen, yüksek değerlikli komuta kontrol ve muharebe destek uçağı olarak hizmet vermektedir. Bu uçaklar, üzerinde bulunan çok işlevli elektronik tarama özelliğine sahip hava ve deniz radarıyla 360 derece tarama yaparak, 400 kilometreye kadar 1500 hedefi tespit etme kapasitesine sahiptir.
HİK uçakları, tespit ettikleri verileri, destek sağladıkları uçaklar ve gemilere, yerden havaya füzelerle birlikte anlık olarak aktarabilmektedir. Bu sayede, karar alıcılar için istihbarat ve bilgi sağlayarak, karar üstünlüğü elde edilmektedir. Uçaklar, görev yaptığı bölgedeki tüm elektronik sistemleri, yerden havaya füzeleri ve diğer tehditleri tespit ederek, bu bilgileri harekat merkezlerine iletmektedir.
Hava Kuvvetleri Komutanlığı bünyesinde görev yapan HİK uçakları, 10 kilometre yükseklikte hava sahasında ortalama 12 personelle operasyon yapmaktadır. Bu uçaklar, havada yakıt ikmali olmadan yaklaşık 9 saat, yakıt ikmali ile de 19 kişilik ekiple beraber 16 saate kadar görev icra edebilmektedir. Görev çeşitliliği oldukça fazladır; milli olarak gerçekleştirilen Fırat Kalkanı, Zeytin Dalı, Barış Pınarı ve Pençe Kilit Harekatları gibi terörle mücadele operasyonlarında aktif olarak yer almış ve arama kurtarma destekleri sağlanmıştır.
HİK’ler, Karadeniz, Ege ve özellikle Akdeniz’deki uluslararası hava sahasında görev icra eden uçaklara ve gemilere destek vererek, milli menfaatlerin korunmasında önemli bir rol üstlenmektedir. Havadan İhbar Kontrol Grup Komutanlığı personeli, “bilinmeyen ufkun çelik kanatlı habercileri” olarak, gerçekleştirilen her görevde Türk bayrağını dalgalandırarak, kendi ülkelerinin çıkarlarını gözetmektedir.
Öte yandan, Anadolu Ajansı (AA) ekibi, 3. Ana Jet Üs Komutanlığı’ndaki 131’inci Havadan İhbar Kontrol Grup Komutanlığı’nda milli olarak icra edilen Anadolu Kartalı Tatbikatı’nı özel izinle takip etmiştir. Tatbikat senaryosunda, HİK ekipleri, tehdit olarak değerlendirilen “kırmızı ülke” ile ilgili istihbari değerlendirmelerde bulunmuşlardır.
Hava savunma ve uçak konuş kuruluşlarının incelenmesi sonrasında, istihbari bilgilerin değerlendirildiği toplantılar düzenlenmiş ve uçuş hazırlıkları tamamlanmıştır. HİK uçağı, gerçekleştirilen tatbikat kapsamında “kırmızı” ülkenin yerden havaya füzeleri, uçakları ve yüksek değerli hedeflerini simüle ederek, birlikte görev yaptığı “mavi” (dost) ülke uçaklarının hedeflerini etkisiz hale getirmesine yardımcı olmuştur.
Sonuç olarak, başarıyla tamamlanan Anadolu Kartalı Tatbikatları, Türk Hava Kuvvetleri’nin her zaman harbe hazır olduğu, silah kapasitesinin ve taktiklerinin sürekli olarak geliştiği ve personelin savaşma azmi ve kararlılığı açısından önemli bir gösterge oluşturduğu için büyük bir öneme sahiptir. Bu tatbikat, ayrıca Türkiye’nin bölgesinde etkin bir güç olduğunu da kanıtlamaktadır.
