İstanbul’da gerçekleştirilen “Değişen Dünya Düzeninde Fırsatlar” zirvesinde konuşan Ticaret Bakanı Ömer Bolat, ABD’nin başlattığı gümrük tarifeleri ve artan ticaret savaşlarına dair gelen sorulara cevap verdi. Bolat, bu gibi konuların koşullarının anlık değişim gösterdiğini ifade etti.
Bolat, Türkiye ile ABD arasında kuvvetli bir diyalogun mevcut olduğunu belirterek, ABD’nin gümrük tarifelerini hayata geçirmekteki sebeplerine dair görüşlerini dile getirdi.
ABD’YE BEKLENTİ VE TALEPLER İLETİLDİ
Ticaret Bakanı, bu kararların Türkiye’nin aleyhine değil, lehine gelişebileceğini vurguladı ve ABD’ye çeşitli beklentiler ve talepler ilettiklerini, 2 Temmuz’a kadar gelişmeleri takip edeceklerini aktardı.
“ABD’DEKİ YENİ YÖNETİMLE BİRLİKTE İKİLİ İLİŞKİLERDE İVME VAR”
Bolat, ABD’nin başlattığı ticaret savaşlarının Türkiye üzerindeki etkileri hakkında, ABD’deki yeni yönetimle birlikte ikili ilişkilerde bir ivme görüldüğünü açıkladı.
Nisan ayında ihracatta yaşanan artışa da değinen Bolat, yılın ilk dört ayında ihracatın üç ay boyunca arttığını hatırlattı ve bunu şöyle detaylandırdı:
“Ocak, mart ve nisan aylarında hem mal hem de hizmet ihracatımızda önemli bir artış söz konusu. Şubat ayında ise yüzde 0,3’lük bir azalma yaşandı ki bunun sebebi geçen yılın şubat ayının 29 çekmesi, bu yılda 28 çekmiş olmasıdır. Bir iş gününün bizim için büyük bir önemi var; bu, yaklaşık 1 milyar dolara denk geliyor. 2025 yılı itibarıyla mal ve hizmet ihracatında olumlu bir gelişim görüyoruz. Amerika ve Avrupa’da hafif bir hareketlenme var; ancak bu 2021-2022 gibi değil.”
“İLK 4 AYDA 200 BİN FİRMA DENETLENDİ”
Fahiş fiyat ve fırsatçılıkla mücadelenin sonuçları hakkında sorulan bir soruya karşılık, Bolat, geçen yıl il ticaret müdürlüklerince gerçekleştirilen denetimlerin 5 milyar lira ceza ile sonuçlandığını bildirdi.
“Bu yıl ilk dört ayda yaklaşık 200 bin firma denetlendi ve 11,7 milyon ürün üzerinde incelemeler yapıldı. Bu süreçte toplamda 1 milyar 25 milyon lira idari para cezası uygulandı. İlk başlarda ‘denetim hiç yapılmıyor’ şeklinde değerlendirmeler vardı; ancak veriler denetimlerin yapıldığını açıkça gösteriyor. Yanlış yapanlar cezalandırılmakta. Daha sonra ‘bu denetimler yapılıyor ama cezalar ödenmiyor’ denildi; ama bunlar da ödeniyor.” şeklinde konuştu.
“FİYATLARDA VE PİYASALARDA 8-10 AYDIR BİR OYNAKLIK VE AŞIRI ZIPLAMA GİBİ UNSURLAR OLMADI”
Bu denetimlerin caydırıcı etkisinin altını çizen Bolat, “Genel anlamda fiyatlarda ve piyasalarda uzun bir süre 8-10 aydır kayda değer bir oynaklık ya da aşırı hareketlenme yaşanmamıştır.” dedi.
Bolat, otomotiv, emlak ve kuyum sektörlerinde denetimlerin önemine de dikkat çekerek, bu alanlarda önemli düzenlemeler ile istikrar ve denge sağlandığını ifade etti.
“HALLERE YÖNELİK YASA TASARISI HAZIRLADIK”
Meyve-sebze halleri ile ilgili yeni bir düzenlemenin yolda olduğunu kaydeden Bolat, şu değerlendirmeleri yaptı:
“Hallerle ilgili sürekli bir koordinasyon halindeyiz. Geçen yıl bir düzenleme yaptık; şimdi ise yeni bir kanun tasarısı üzerinde çalışıyoruz. Önemli değişiklikler bekliyoruz. Bu tasarı, bakanlıkların ve sektörlerin görüşlerine sunulacak ve tamamlanınca Meclis’e sunulacak. Ayrıca tüketim ürünlerinde cayma hakkını genişletiyoruz. 1 Ocak 2026’dan itibaren iadelerde kargo ücreti satıcıya ait olacak, bu da 86 milyon tüketici için önemli bir fırsat sunacak. Burada karşılıklı istismarların önüne geçmek için çaba gösteriyoruz. Cep telefonları, akıllı tabletler gibi ürünlerin cayma hakkı kapsamına alınması sağlandı.”
“HALLERE YÖNELİK YASA TASARISINDA KAPSAMLI DEĞİŞİKLİKLER VAR”
Bolat, meyve-sebze hallerine yönelik hazırlanan tasarıda kapsamlı değişiklikler olduğunu belirtti ve şu bilgileri paylaştı:
“Toptancı hallerinin kurulması ve taşınmasında Ticaret Bakanlığı’nın da rol almasını istiyoruz. Üretici örgütlerinin kira bedeli, özel sektördeki kira bedelinin yüzde 25’i ile sınırlı olacak. Böylece kooperatifler daha düşük maliyetlerle hallerde yer alabilecek ve bu durum fiyatlara önemli ölçüde katkı sağlayacak. Bunun yanı sıra, hal işlerinde faaliyet gösterenlerin gerçek halci olması büyük bir önem taşımaktadır. Geçen yıl getirilen düzenlemede, belediyelerin kapalı pazar yerlerindeki kiralamalarda gerçek pazarcıların yer alması gerektiği vurgulandı. Tarladan hallerine geçişte aracının azaltılması amacıyla yapılan düzenlemeler de sektörü disipline etmek bakımından kritik önem taşıyor. Bu kanunla birlikte hallerin yönetimi, işletilmesi ve denetlenmesi konularında önemli iyileştirmelerin sağlanacağına inanıyoruz. Böylece sebze ve meyve fiyatlarındaki düşüşler hızlanacak, çiftçiler ve tüketiciler kazanç elde edecek.”
