Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Mayıs ayı enflasyon verilerini açıkladı. Merkez Bankası’nın yayımladığı Mayıs Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu’na göre, yıllık enflasyon tüm ana gruplarda sınırlı bir düşüş gösterdi. Temel mallarda ise bu gerilemenin sınırlı olduğu ifade edildi.
Raporda, yıllık enflasyonun temel mallar haricindeki tüm ana gruplarda gözlemlenen gerilemeyle birlikte, gıda fiyatlarında da düşüş kaydedildiği belirtildi. Aylık bazda gıda ve hizmet gruplarında fiyat artışlarının yavaşladığı dikkat çeken bir diğer nokta oldu.
Mayıs ayında gıda grubundaki fiyat düşüşü, işlenmemiş gıda alt grubunun etkisiyle gerçekleşti. İşlenmiş gıda fiyatlarındaki artış ise zayıfladı.
İŞLENMEMİŞ GIDA FİYATLARI
Meyve fiyatlarındaki olumsuz görünüm devam etse de işlenmemiş gıda fiyatları, sebze fiyatlarındaki gerilemeden etkilenerek düşüş kaydetti. Enerji grubundaki aylık enflasyonda ise, önceki aya göre şebeke suyu fiyatlarındaki artış ve nisan ayında elektrikte yapılan düzenlemenin etkisi önemli rol oynadı.
Döviz kurlarındaki değişim, dayanıklı tüketim malları başta olmak üzere temel mal fiyatları üzerinde hissedilmeye devam etti. Giyim ve ayakkabı alt grubundaki fiyat artışı, dönemsel geçişler nedeniyle yükseldi fakat artış önceki yılın aynı dönemiyle kıyaslandığında daha düşük seviyelerde gerçekleşti. Hizmet grubunda aylık fiyat artışının yavaşlaması ise, kira haricinde tüm alt gruplarda gözlemlendi.
ÜRETİCİ FİYATLARI
Aylık üretici fiyatları, enerji grubunun önderliğinde güçlü bir artış gösterirken, yıllık üretici enflasyonu 0,63 puan yükselerek yüzde 23,13 olarak kaydedildi. Mayıs ayında tüm ana eğilim göstergeleri önceki aya göre geriledi. Üç aylık hareketli ortalamalarla incelendiğinde, kademeli yavaşlama eğiliminin devam ettiği tespit edildi.
Rapor kapsamında B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 2 ve 1,75 puan azalarak yüzde 34,81 ve yüzde 35,37 seviyelerine geriledi. Yıllık tüketici enflasyonuna katkılar incelendiğinde, temel mal grubunun katkısı değişmezken, gıda ve alkolsüz içecekler, hizmet, enerji ile alkol-tütün-altın gruplarının katkıları sırasıyla 0,95, 0,95, 0,36 ve 0,19 puan azalmış durumda.
TÜKETİCİ FİYATLARINDAKİ AYLIK ARTIŞ
Mevsimsellikten arındırılmış verilerle, tüketici fiyatlarının aylık artışı önceki aya göre yavaşladı. B ve C göstergelerinde aylık artışlar düşüş kaydetti. B endeksini oluşturan gruplarda fiyat artışlarının zayıfladığı gözlemlenirken, TCMB’nin izlediği göstergeler, Mayıs ayında enflasyon ana eğiliminde belirgin düşüşe ve üç aylık ortalamalarda kademeli yavaşlamaya işaret ediyor.
HİZMET FİYAT ARTIŞI YAVAŞLADI
Mayıs ayında hizmet fiyat artışı, önceki aya kıyasla yüzde 1,74 ile yavaşladı; hizmet grubunun yıllık enflasyonu ise 3,41 puan azalarak yüzde 51,19 seviyesine düştü. Birçok alt grubun enflasyonu gerileme gösterirken, ulaştırmada artış gözlendi. Aylık bazda kira alt grubu ise yüzde 3,10 ile sınırlı bir artış kaydetti ve grup yıllık enflasyonu yüzde 84,94 olarak gerçekleşti.
Talep koşulları, döviz kuru gelişmeleri ve gıda fiyatlarına duyarlılığı yüksek lokanta-otel fiyatları, Nisan ayında gözlenen hızlanmanın ardından Mayıs ayında yüzde 1,83 ile daha sınırlı bir artış gösterdi. Diğer hizmetler alt grubunda fiyat artışları yüzde 1,39 ile yavaşlarken, eğitim hizmetleri fiyatları da yüzde 1,19’luk bir artışla geçen yılın aynı dönemine göre düşük seviyede kaldı.
Diğer yandan, kişisel ulaşım araçlarının bakım-onarıma katkısı önemli bir yer edindi.
ULAŞTIRMA HİZMETLERİ
Mayıs ayında ulaştırma hizmetleri fiyatları yüzde 0,99 oranında arttı. Aynı dönemde haberleşme grubu, son iki ayda gözlemlenen ılımlı seyirle birlikte -0,14’lük bir fiyat düşüşü yaşadı.
Temel mal grubu fiyatları, Türk lirasındaki gelişmeler sonucu yüzde 3,26 artarken, grup yıllık enflasyonu ise 0,26 puan azalarak yüzde 20,02 seviyesine geriledi.
Yıllık enflasyon, giyim ve ayakkabı ile diğer temel mallarda düşüş gösterirken, dayanıklı mallar alt grubunda ise artış kaydedildi. Dayanıklı tüketim mallarındaki fiyat artışı, yüzde 2,73 ile önceki aya göre bir miktar düşse de yüksek seviyelerde seyretti. Bu artışta otomobil ve beyaz eşya fiyatlarındaki artışlar etkili oldu.
MOBİLYA FİYATLARI
Bu dönemde mobilya fiyatları ılımlı bir seyir izlerken, tüketici elektroniği alt kaleminde fiyat düşüşleri kaydedildi. Giyim ve ayakkabı alt grubundaki fiyat artışı, devam eden sezon geçişinin etkisiyle yüzde 7,09 oldu; fakat bu artış önceki yıla göre daha sınırlı bir seviyede gerçekleşti. Diğer temel mallarda ise aylık enflasyon, bir önceki aya kıyasla yüzde 1,49 ile zayıfladı. Enerji fiyatları ise Mayıs ayında yüzde 2,15 artarken, grup yıllık enflasyonu yüzde 44,21 olarak kaydedildi. Aynı dönemde şebeke suyu tarifelerinde yüzde 7,14’lük bir artış gözlemlenirken, elektrik fiyatları bu aya sarkan düzenlemenin etkisiyle yüzde 2,40 yükseldi.
AKARYAKIT FİYATLARI
Küresel petrol fiyatlarındaki düşüş nedeniyle akaryakıt fiyatları bu dönemde yatay bir seyir izledi. Mayıs ayında gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları yüzde 0,71 düşerken, bu grupta yıllık enflasyon 3,22 puan azalarak yüzde 32,87 seviyesine geriledi.
Yıllık enflasyon, işlenmemiş ve işlenmiş gıda alt gruplarında ise sırasıyla 3,53 ve 3,14 puan azalarak yüzde 33,53 ve 32,21’e düştü.
Mayıs ayında işlenmemiş gıda fiyatları yüzde 3,01 düşerek sebze, yumurta ve beyaz et kalemlerindeki fiyat kayıplarından etkilenirken, taze meyve fiyatlarındaki artış yüzde 8,26 ile devam etti. İşlenmiş gıda alt grubundaki aylık enflasyon, yüzde 1,39 ile önceki aya göre zayıflasa da işlenmiş et ürünlerindeki fiyat artışı dikkat çekti.
Yurt içi üretici fiyatları Mayıs ayında yüzde 2,48 artarken, yıllık enflasyon 0,63 puan artarak yüzde 23,13’e yükseldi.
Ana sanayi gruplarında, enerji grubundaki fiyat artışı yüzde 7,98 ile öne çıkarken, sermaye malı, ara malı, dayanıklı ve dayanıksız tüketim malı gruplarında sırasıyla yüzde 2,38, yüzde 1,92, yüzde 1,70 ve yüzde 0,05 oranında artışlar görüldü. Aylık fiyat gelişmelerinde elektrik, gaz, buhar iklimlendirme, su arıtma ve dağıtımı, metal cevherleri, içecekler, kağıt ve motorlu kara taşıtları gibi alt gruplar fiyat artışlarıyla dikkat çekti.
