Çin Bilimler Akademisi’nin (CAS) bilim insanları, Çang’ı-6 misyonuyla Ay’ın karanlık yüzünden elde edilen toprak örneklerini inceleyerek, Ay’ın geçmişteki manyetik alan değişimleri hakkında ilk verileri ortaya çıkardılar.
Chinadaily.com’un haberine göre, bu araştırma çalışması Nature dergisinde yayımlanarak geniş bir kitleye duyuruldu. Araştırmanın sonucuna göre, Ay’ın manyetik alan yoğunluğunun yaklaşık 2,8 milyar yıl önce yeniden yükselmiş olabileceği tespit edildi.
Veriler, Çin Bilimler Akademisi’nin Jeoloji ve Jeofizik Enstitüsü ile Ulusal Astronomi Gözlemevi’nden Cu Rişiang ve Say Şuhui liderliğindeki bilim insanlarından oluşan bir ekip tarafından elde edildi. Çang’ı-6 misyonuyla Ay’dan getirilen 4 milimetre boyutundaki bazalt kaya parçası üzerinde yapılan manyetik araştırmalar, bu bulgulara ulaşılmasında önemli bir rol oynadı.
Ekip, Ay’ın manyetik alan jeneratörünün, keskin bir güç düşüşünün ardından yaklaşık 2,8 milyar yıl önce yeniden güçlenerek manyetik alan üretmeye başlamış olabileceğini ortaya koydu. Daha önce Apollo misyonuyla getirilen toprak örnekleri üzerinde çalışan bilim insanları, Ay’ın 3,5 ila 4,2 milyar yıl önce aktif bir manyetik alan üreten jeneratöre sahip olabileceğini ileri sürmemişti. Ayrıca, manyetik alanın yaklaşık 3,1 milyar yıl önce önemli ölçüde azaldığı ve bir milyar yıl sonra tamamen yok olduğu ön görülmüştü.
AY’DA DÜNYA’YA BENZER MANYETİK ALAN BULUNMUŞTU
Ay’da, geçmişte Dünya’dakinine benzer bir manyetik alan üreten bir katmanın var olduğunu belirten Say Şuhui, “Manyetik alan, bir gezegenin yaşanabilir ortamının korunmasında kritik bir öneme sahiptir. Bu alan, yalnızca kozmik ışınlardan koruma sağlamakla kalmayıp, aynı zamanda atmosfer ve suyun korunmasında da rol oynar. Bu durum, yaşamın gelişimi için uygun bir ortam oluşturmakta büyük önem taşır.” şeklinde bilgi verdi.
Say, manyetik alan yoğunluğundaki artışın, jeneratörün enerji kaynağında yaşanan değişiklikler veya başlangıçta bu kuvveti sağlayan mekanizmanın yeniden güçlenmesinden kaynaklanmış olabileceğini ifade etti. “Ay’ın manyetik alan jeneratörünün evrimini anlamak, Ay’ın iç yapısını, termal geçmişini ve yüzey ortamını ortaya çıkarmada büyük bir öneme sahip. Ay ve Dünya’nın manyetik alanlarını karşılaştırarak, farklı gezegenlerin manyetik alan gelişim süreçlerini daha iyi anlayabilir, bu bilgilerle Dünya’nın ve insanlığın geleceği hakkında önemli veriler elde edebiliriz.” diye ekledi.
ÇİN’İN AY MİSYONLARI
Çin Ulusal Uzay İdaresi (CNSA) ve Rusya Federal Uzay Ajansı (Roscosmos) birlikte, Ay yüzeyinde üs kurma projesi yürütmektedir. 2020 yılında, Çang’ı-5 misyonu Ay’a iniş yaparak Dünya’ya 2 kilogram toprakla dönmüştü.
Çin’in bir sonraki Ay misyonu olan “Çang’ı-6”, Ay’ın karanlık yüzünden kaya ve toprak örneği toplayan ilk keşif görevi olma özelliğini taşımaktadır. Çin İnsanlı Uzay Ajansı (CMSA) ise Temmuz 2023’te, 2030 yılına kadar Ay’a insan göndermek amacıyla planlar yaptığını açıklamıştır.