NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Avrupa Birliği’ni (AB) uyararak, üyesi olmayan NATO ülkelerinin AB’nin savunma sanayi girişimlerine katılımını engellemenin birlik için zararlı olacağını ifade etti.
Mark Rutte, 1 Ekim 2024 tarihinde göreve gelmesinin ardından Avrupa Parlamentosu’na (AP) düzenlediği ilk ziyaretinde önemli açıklamalarda bulundu. Rutte, burada AP’nin Dış İlişkiler Komitesi, Güvenlik ve Savunma Alt Komitesi ile NATO Parlamenterler Meclisi ile İlişkiler Delegasyonu üyeleriyle bir araya geldi.
Rutte, NATO ve AB’nin daha yakın iş birliği içinde olması gerektiğine dikkat çektiği konuşmasında, “Rusya’nın Ukrayna’ya süregelen savaşının ardından, siber saldırılar, suikast girişimleri ve sabotaj eylemleri gibi istikrarsızlaştırıcı kampanyaların hızlandığına şahit oluyoruz.” dedi. Ayrıca, Rusya’nın bu çabalarına Çin ve Kuzey Kore’nin de destek verdiğini belirtti ve “Avrupa’daki güvenlik durumunun ciddiyetine dikkat çekmek istiyorum. Şu anda savaşta değiliz ancak barışta da değiliz.” ifadelerini kullandı.
Ukrayna’ya destek sağlamanın önemine değinen Rutte, “Savunma dayanıklılığı konusunda Ukrayna ile NATO ve AB ortaklaşa çalışmalıdır.” diyerek, daha güçlü bir savunma için yapılması gerekenleri sıraladı. Özellikle, müttefiklerin savunma harcamalarını artırma noktasında yalnızca mevcut yüzde 2 hedefinin yetersiz olduğu, bunun çok daha fazlasının gerektiğini vurguladı.
Rutte, Avrupa’daki ülkelerin ulusal gelirlerinin önemli bir kısmını sosyal güvenlik sistemlerine harcadığını, ancak savunma için bu miktarın çok azının yeterli olacağını söyledi. Ayrıca, gemiler, tanklar, uçaklar, mühimmatlar, uydular ve insansız hava araçları gibi önemli askeri varlıkların üretiminin hızlandırılması gerektiğine değindi.
Avrupa savunma endüstrisinin gelişimi konusunda ise, “Endüstrimiz hâlâ küçük. AB’nin savunma sanayi projelerini geliştirmesi için çaba göstermesini memnuniyetle karşılıyorum.” diyen Rutte, AB dışındaki müttefiklerin inovasyonuna engel olabilecek yeni sınırlamaların getirilmemesi gerektiğini belirtti. NATO müttefikleri arasında işbirliğinin, özellikle Rusya, Çin, Kuzey Kore ve İran’ın savunma alanındaki işbirliğini artırdığı bir dönemde hayati önem taşıdığını ifade etti.
Rutte, “Avrupa NATO’su” idealinin bir yanılsama olduğunu söyleyerek, AB’nin ABD’den bağımsız bir savunma mekanizması geliştirmesinin gerekliliğine dair eleştirilerde bulundu. Öngörülen savunma harcaması hedeflerinin çok daha yukarılara çıkması gerektiğine dikkat çekti; “Eğer bir Avrupa NATO’su kurmak isterseniz, bu sadece birkaç yıl değil, 15-20 yıl sürecektir.” ifadelerini kullandı.
Ayrıca, ABD’nin NATO’ya katkısının yüzde 60’tan fazla olduğunu vurgulayarak, “Geçtiğimiz 10-15 yıl içinde bir Avrupa NATO’su kurmak imkansız.” değerlendirmesinde bulundu. Transatlantik bağların tarih boyunca iyi iş gördüğünü ve ABD’den kopmanın doğru olmadığını söyledi. Özellikle eski ABD Başkanı Donald Trump’ın, daha fazla savunma harcaması için Avrupa ülkelerini zorladığını, bu baskının haklı olduğunu kabul etti.
Rutte, gelecekte ABD ile diyalog kurmanın önemine de işaret ederek, “Trump, birçok kez haklıydı ve gelecekte de haklı olabilir.” dedi.
