Yaklaşık iki yıl önce kurulan halkalama istasyonunda, dört mevsim boyunca yürütülen çalışmalarla Kocaeli bölgesindeki kuşların biyolojisi, davranışları, yukarıda göç hareketleri, üreme verimliliği ve popülasyon demografisi gibi çeşitli özellikleri incelenmektedir. Bu proje, önemli göç yollarının merkezinde yer alan Kocaeli’deki kuşların daha iyi anlaşılmasına yardımcı olmaktadır.

İstasyonda kullanılan 25 adet sis ağı ile yakalanan her kuş, uluslararası halkalama sistemine dahil edilmek üzere özel halkalarla kaydedilmektedir. Bu sistem sayesinde kuşların hareketleri ve göç alışkanlıkları hakkında önemli bilgiler elde edilmektedir.

2022 yılı içerisinde istasyonda, başta ispinoz, büyük baştankara, kızıl gerdan ve karatavuk türleri olmak üzere toplam 1718 kuş halkalanarak doğaya geri bırakılmıştır.


Fotoğraf: Sefa Tetik/AA

“Türkiye’de yılda halkalama yapılan tek istasyon”

Ormanya Sorumlu Veteriner Hekimi Muhammet Nalkıran, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kuş halkalamanın ekosistem açısından son derece önemli bir yöntem olduğunu vurgulamıştır. Nalkıran, bu çalışmalar sayesinde kuşların göç dinamikleri, stratejileri, kışlama alanları ve hayatta kalma başarıları gibi birçok veriyi topladıklarını belirtmiştir.

Türkiye’nin sadece Ormanya bölgesinde yıl boyunca halkalama işlemi yapıldığını ve 2023 yılı için 1386, 2024 yılı için ise 1718 kuş halkalandığına dikkat çeken Nalkıran, bu çalışmalarla halkı ekolojik olarak bilinçlendirmeyi ve kuşları daha yakından tanımalarını sağlamayı hedeflediklerini ifade etmiştir.

Ormanya’daki istasyon, Türkiye’deki beşinci halkalama istasyonu olarak kayıtlara geçmiştir. Ayrıca, Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa ile işbirliği içerisinde çalışmalara devam etmektedirler.

“Ormanya, kuşların konaklayıp dinlendiği nokta”

İstasyonda görevli usta halkacı, Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Öğretim Görevlisi Arif Cemal Özsemir, 24 yıldır Türkiye’deki kuşların üzerinde çalışmalar yaptığını dile getirmiştir. Özsemir, yaklaşık iki yıl önce Ormanya’daki çalışmalara başladığını ve şu anda kış sezonunda genellikle kışlamak için gelen kuşları yakaladıklarını belirtmiştir. Kış aylarının ardından, bahar göçü döneminde ise daha sıcak ülkelerde bulunan kuşların kuzeye doğru üreme alanlarına yöneldiği ifade edilmiştir.

Özsemir, gün doğumundan gün batımına kadar ağları kontrol ettiklerini ve ağlara takılan kuşların biyometrik ölçümlerinin alındığını detaylandırmıştır. Kuşların yaşı, cinsiyeti gibi bilgilerin kaydedilmesi, gelecekteki yakalamalarda kuşların ne kadar süre kaldığı, neyle beslendiği ve fiziksel değişikliklerinin incelenmesi açısından önem taşımaktadır.

Yıl boyu halkalama yapmanın zorlu bir faaliyet olduğunu vurgulayan Özsemir, Ormanya’nın sağladığı ekipman ve tesis avantajı sayesinde bu faaliyeti sürdürebildiklerini belirtmiştir. Diğer istasyonlarda yalnızca kuşların yoğun olduğu dönemlerde yapılan bu çalışmalar, Ormanya’da sürekli diğer istasyonlardan farklı olarak gerçekleştirilebilmektedir.

Kaynak: AA