İran resmi haber ajansı IRNA, İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi’nin, ABD ile İtalya’nın başkenti Roma’da gerçekleştirilen görüşmelere ilişkin basına açıklamalarda bulunduğunu bildirdi. Bu görüşmeler, Tahran ile Washington arasındaki mevcut ilişkilerin ve nükleer müzakerelere dair ilerlemeleri gözler önüne serdi.
Erakçi, Tahran ve Washington arasında gerçekleşen bu müzakerelerin, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Mariano Grossi’nin de Roma’da bulunmasıyla ilgili soruları yanıtladı. Kendisi, “Olası bir anlaşmada Ajans’ın rolünün önemli olması doğaldır. Çünkü İran’ın nükleer program alanındaki taahhütlerinin doğrulanması ve izlenmesi sorumluluğu Ajans’a aittir. Bu konuda başka bir kurumu doğrulama için kabul etmiyoruz.” ifadelerini kullandı. Bu, UAEA’nın nükleer denetim rolünün ne kadar kritik olduğunu vurgulamakta.
Erakçi, geçmişteki nükleer müzakereler sırasında bazen UAEA uzmanlarının davet edildiğini belirtirken, belli dönemlerde doğrudan UAEA Başkanı ile de istişarelerde bulunduklarını aktardı. “Ajans bu sürecin bir parçası olacak ve önemli bir rol oynayacak. Onların varlığı faydalı ama henüz müzakerelerde yer almıyorlar, çünkü şimdiye kadar buna ihtiyaç duyulacak bir aşamaya gelmedik.” diyerek durumun ciddiyetine dikkat çekti.
İran ile ABD Arasındaki Müzakere Süreci
İran ile ABD arasındaki müzakere süreci aslen geride bıraktığımız yıllarda tamamen farklı bir seyir izlemişti. 2018 yılında eski ABD Başkanı Donald Trump, İran ile yapılan nükleer anlaşmadan tek taraflı olarak çekildi. Bu durum, iki ülke arasındaki ilişkilerin ve müzakerelerin giderek gerginleşmesine yol açtı. Ancak 2023 yılı itibarıyla, İran’a doğrudan nükleer müzakere çağrısında bulunan bir mektup gönderildi. Bu mektubun İran lideri Ali Hamaney’e iletildiği bildiriliyor. İran, bu mektuba Umman üzerinden cevap vermeyi tercih etti.
Bu durumda, taraflar 12 Nisan 2023 tarihinde Umman’da dolaylı görüşmelerde buluştu. Bu iletişimin ardından, tekrar 23 Nisan 2023’te Umman’da uzmanlar düzeyinde teknik görüşmeler yapılacağı ve sonrasında 26 Nisan 2023’te yine Umman’da dolaylı görüşmelerin devam edeceği bilgisi verildi. İran Dışişleri Bakanı Erakçi, Roma’daki görüşmelerin ardından ilerleme kaydedildiğini duyurdu. Bu durum, iki ülke arasındaki müzakerelerin yeniden canlanmaya başladığını göstermekte.
Sonuç olarak, İran ile ABD arasında gerçekleşen nükleer müzakereler, her ne kadar geçmişteki gerginlikler nedeniyle olumsuz bir seyir izlemiş olsa da, son dönemlerdeki diplomatik girişimler umut verici bir tablo çizmeye başladı. Tahran ve Washington, müzakere sürecinin geleceğini şekillendirmek adına daha fazla çaba sarf etme niyetinde olduklarını göstermektedirler.
