İstanbul’un Silivri ilçesi merkezli meydana gelen 6,2 büyüklüğündeki depremin ardından, İstanbul’daki riskli yapı stoku tekrar gündeme geldi. İki sene önce yaşanan Kahramanmaraş merkezli depremler sonrasında, riskli yapıların güçlendirilmesi ve dönüştürülmesi noktasında bir farkındalık oluşmuş olsa da, hala riskli yapı stoku milyonlarla ifade edilmektedir. Son 22 yılda Türkiye genelinde 3,5 milyondan fazla konutun dönüşümü sağlanmış olsa da, riskli olduğu belirtilen 6 milyon civarındaki konut, bu konunun önemini vurgulamaktadır.
Uzmanlar, Türkiye genelindeki 6 milyon, İstanbul’daki yaklaşık 1,5 milyon riskli konutta oturan vatandaşları, binalarını bir an önce güçlendirmeleri veya dönüştürmeleri konusunda uyarmaktadır. İstanbul’da acilen yıkılması gereken 600 bin evin bulunduğu rapor edilmiştir. Şehircilik ve Kentsel Dönüşüm Derneği Genel Başkanı Hüseyin Kılınçarslan, olası bir depremde İstanbul’daki 500 binden fazla binanın hasar görmesinin beklendiğini belirterek, 48 bin binanın ağır, 146 bin binanın ise orta derecede hasar almasının öngörüldüğünü ifade etti.
Kılınçarslan, İstanbul’un deprem riski ile karşı karşıya olduğunu belirterek, kentsel dönüşüm ve güçlendirmenin kentin fiziksel, sosyal ve ekonomik açıdan yenilenmesi için kritik bir ihtiyaç haline geldiğini vurgulamıştır. Kentsel dönüşümün sadece yapıların güçlendirilmesi anlamına gelmediğini, aynı zamanda yaşam kalitesinin artırılması, çevresel sürdürülebilirliğin sağlanması ve depreme dirençli bir şehir yaratılması hedefini taşıdığını ortaya koydu. Ayrıca, sanayinin şehir içindeki dağılımının da bu sürecin dikkate alınması gereken önemli bir bileşeni olduğunu belirterek, sanayi tesislerinin organize sanayi bölgelerine taşınmasının önemine dikkat çekmiştir.
Geçmişte yaşanan depremler sonrasında “İstanbul’daki konut stoku iyileştirilmesi” hedefinin yeterince hayata geçirilemediğine dikkat çeken Kılınçarslan, eski ve dayanıksız binaların yerine güvenli yapılar inşa edilmesi gerektiğine vurgu yapmıştır. Bu dönüşüm sürecinde kamu, özel sektör ve sivil toplumun işbirliği ile hareket edilmesinin şart olduğunu ifade ederek, planlı ve bilimsel verilerle, katılımcı bir anlayışla sürecin yönetilmesi gerektiğini dile getirmiştir. İstanbul’un geleceği, bu dönüşüm ve güçlendirme çalışmalarının başarısına bağlıdır.
Gayrimenkul ve İnşaat Platformu Başkanı Mustafa Ekiz ise, kentsel dönüşüm sürecinin en önemli adımlarından birinin vatandaşların bilinçlendirilmesi ve teşvik edilmesi gerektiğini ifade etmiştir. Kentsel dönüşümün hayati öneminin ve uzun vadeli faydalarının anlatılması gerektiğini vurgulayan Ekiz, bürokratik süreçlerin hızlandırılmasının da kritik öneme sahip olduğunu belirtmiştir. Kentsel dönüşüm alanlarında yaşayan vatandaşlar için mali destek ve teşvik mekanizmalarının çeşitlendirilmesi gerektiğini de sözlerine eklemiştir.
Sinan Türkkan, Türkiye genelinde 6 milyon riskli konut olduğunu belirterek, bu konutların 5 milyonunun güçlendirme yoluyla kurtarılabileceğine dikkat çekmiştir. İstanbul’daki yüksek riskli 600 bin konuttan 150 bini için derhal harekete geçilmesi gerektiğini vurgulamıştır. Türkkan, güçlendirme sürecinin kentsel dönüşüme göre daha kısa süreli ve daha az maliyetli olduğunu da dile getirerek, vatandaşları binalarını bir an önce güçlendirmeleri veya dönüştürmeleri konusunda uyarmıştır.
Güçlendirme sürecinde bürokratik engellerin kaldırılması ve mevcut yasal düzenlemelerin sadeleştirilmesi gerektiğini ifade eden Türkkan, vatandaşların gerçeklerle yüzleşmesi gerektiğini belirtmiştir. Bu sürecin hızlandırılması ve desteklerin artırılması gerektiğinin altını çizen Türkkan, güçlendirmeye ilişkin çalışan personelin uzman ekiplerden oluşmasının önemini vurgulamıştır. Bu sorunların çözülmesi için ortak bir vizyon etrafında birleşmenin şart olduğunu ifade eden uzmanlar, İstanbul’un güvenli geleceği için çalışmalara hız verilmesini önemsemektedir.
