AB Komisyonu, Rusya’dan enerji ithalatının aşamalı olarak sonlandırılmasına yönelik bir yol haritası hazırladı. Bu yol haritası çerçevesinde, Avrupa Birliği (AB), Rusya’nın doğal gaz ve petrol ithalatını durdurma kararı aldı. Aynı zamanda, Rus nükleer enerjisi de aşamalı olarak sona erdirilecek. Böylece, AB ülkelerinin Rusya’ya olan enerji bağımlılığı tamamen sonlandırılmış olacak.
Komisyon, Rus enerji ithalatının aşamalı ve koordineli bir şekilde sonlandırılması amacıyla üye ülkelerle yakın iş birliği içerisinde çalışacak. Üye ülkeler, 2023 yılı sonuna kadar Rus gazı, nükleer enerjisi ve petrol ithalatını sona erdirmek için gerekli ulusal planları hazırlayacaklar. Bunun yanı sıra, AB pazarlarında Rus gazının şeffaflığı, takibi ve izlenebilirliği artırılacak.
Rus gazı tedarikçileriyle yeni boru hattı ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) tedarikine dair sözleşmelerin yapılması engellenecek. Mevcut tüm spot piyasa anlaşmalarının ise 2025 yılı sonunda sona erdirilmesi planlanıyor. Bu adım, Rusya’nın AB’ye gaz gönderim oranını daha da aşağıya çekecek. AB Komisyonu, ayrıca 2027 yılı sonuna kadar kalan tüm Rus gazı ithalatını durdurmak için bir yasa teklifi sunma hedefinde bulunuyor.
Bununla birlikte, Rusya’nın AB’nin petrol yaptırımlarını aşmak ve belirlenen fiyat limitlerinin üzerinde satış yapabilmek için kurduğu gölge filosuna yönelik yeni tedbirlerin alınması da gündemde. Ayrıca, Rusya’dan zenginleştirilmiş uranyum ithalatı konusunda önlemler alınacak ve Euratom Tedarik Ajansı tarafından sağlanan uranyum, zenginleştirilmiş uranyum ve diğer nükleer malzemelerle ilgili tedarik sözleşmelerine kısıtlamalar getirileceği bir düzenleme teklifi önümüzdeki ay açıklanacak.
AB, 2021 yılında tedarik ettiği gazın yüzde 45’ini Rusya’dan alıyordu; bu oran 2022’de yüzde 19’a kadar gerilemiş durumda. Aynı zamanda, AB’nin petrol ithalatında Rusya’nın payı 2022 yılında yüzde 27 iken, son dönemde bu oran yüzde 3’e düşmüştür. Öte yandan, AB ülkelerine Rus kömürünün ithalatı tamamen yasaklanmıştır.
Sonuç olarak, AB ülkeleri Rus tasarımlı nükleer reaktörleri çalıştıran bazı operatörlerle alternatif tedarikçilerle nükleer yakıt tedarik sözleşmeleri imzalamıştır. Bu adımlar, AB’nin enerji politikası ve güvenliğini güçlendirmek amacıyla atılmakta olup, Rusya ile olan enerji ilişkilerinin büyük ölçüde yeniden şekilleneceğinin sinyallerini vermektedir. Bu sürecin, uzun vadede AB ülkelerinin enerji bağımsızlığını artıracak ve tedarik güvenliğini pekiştireceği düşünülmektedir.
