Türkiye, 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen, 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlerle büyük bir felakete tanıklık etti. Bu olay, “asrın felaketi” olarak anıldı ve yaklaşık 14 milyon vatandaşı doğrudan etkiledi. Deprem sonrası, Türkiye uluslararası yardımları da içeren 4. seviye alarm durumu ilan etti ve ülke genelinde 7 gün milli yas ilan edildi.

Depremler, Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde saat 04.17’de ve Elbistan ilçesinde saat 13.24’te meydana geldi. Bu süreçte, Kahramanmaraş dışında Hatay, Osmaniye, Adıyaman, Diyarbakır, Şanlıurfa, Gaziantep, Kilis, Adana, Malatya ve Elazığ gibi illerde de büyük yıkımlar yaşandı. Felaket sonucunda 53 bin 537 kişi hayatını kaybetti, 107 bin 213 kişi yaralandı.

Uluslararası alanda geniş destek çerçevesinde 93 ülkeden arama kurtarma ekipleri, bölgede çalışmalara katıldı. Toplamda 120 bin kilometrekarelik bir alanda 14 milyon vatandaş etkilendi, 11 il, 124 ilçe ve 6 bin 929 köyle mahallede ağır yıkımlar yaşandı. Ülke genelinde 7 gün süreyle milli yas ilan edilirken, deprem bölgesinde Olağanüstü Hal (OHAL) kararı alındı.

650 bin personel görev yaptı

Depremle mücadele sürecinde kamu kuruluşları, mahalli idareler, sivil toplum kuruluşları ve gönüllüler hemen seferber oldu. Yardım malzemeleri, su, gıda, ilaç ve giyecek hızlıca bölgeye ulaştırıldı. Arama kurtarma faaliyetleri kapsamında, 39 bin enkazda çalışma yapıldı ve yaşam belirtileri olan 26 binde arama kurtarma işlemleri gerçekleştirildi. Bölgedeki doğrudan müdahaleler için toplam 650 bin personel görevlendirildi; bunların 11 bin 488’i uluslararası ekiplerden oluşurken, 35 bin 250’si arama kurtarma ve 142 bini güvenlik personeli oldu.

Deprem bölgesinde 20 bin araç ve ağır iş makinası, 141 helikopter, 182 uçak ve 23 gemi gibi birçok ağır altyapı desteği gönderildi. Türk Hava Yolları (THY), 13 bin 701 sefer ile 2 milyonun üzerinde yolcuyu ve 32 bin 770 ton yardım malzemesini deprem bölgelerine ulaştırdı. Ayrıca, insansız hava araçları da arama kurtarma çalışmalarına destek verdi.

Bölgede, 350 çadır kent alanında 645 bin çadır ve 414 konteyner kentte toplam 215 bin 224 konteyner kuruldu. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) koordinesinde, 3 milyon 549 bin 443 afetzede deprem bölgelerinden tahliye edildi.

350 çadır kent ve 428 konteyner kent kuruldu

Afetin etkili olduğu 11 ilde, geçici barınma alanları oluşturuldu. Yaklaşık 2,5 milyon afetzede için 1 milyon çadır kuruldu ve KYK yurtlarında 1 milyon 188 bin 218 kişi misafir edildi. Ayrıca, konteyner kentlerde sosyal donatı alanları kuruldu ve birçok ihtiyaç karşılandı. İçişleri Bakanlığı koordinasyonunda, 2023’te Esen Kart sistemine geçiş yapıldı ve tahsis edilen 100 bin kart, depremzedelere 3 bin lira ile başladığı yardım miktarı, ocak ayı itibarıyla 4 bin 500 liraya yükseltildi.

Finansal olarak, 148 milyar 446 milyon 73 bin 834 lira kaynağın deprem bölgesine aktarıldığı belirtildi. Ayrıca, Türkiye Tek Yürek Kampanyası kapsamında AFAD’a toplam 143 milyar 512 milyon lira kaynak sağlandı, 127 milyar 911 milyon lira harcandı. Dünyanın dört bir yanından gelen yardımlarla birlikte Türkiye, bu süreçte büyük bir dayanışma örneği sergiledi.

Hasar tespit çalışmaları

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, deprem bölgesinde 2 milyondan fazla bina ve bağımsız bölümde hasar tespiti yaptı. Yapılan istatistikler, 311 bin 440 acil yıkılacak ya da yıkık bina ile ağır hasarlı binaların sayısını ortaya koydu. Yıkılan binaların enkazları ise hızla kaldırılarak, yeniden inşa süreci başlatıldı. Hak sahipliği süreci, 211 gün içinde tamamlandı ve toplamda 845 bin 371 talep incelendi.

Deprem bölgesinde 201 bin 580 konut ve iş yeri teslim edildi

Türk Silahlı Kuvvetleri, deprem bölgesindeki askeri ve sivil sağlık tesislerini afetzedelerin kullanımına açtı. Ayrıca, yeniden inşa çalışmaları devam etmekte olup, bugüne kadar 201 bin 580 konut ve iş yeri sahiplerine teslim edildi. Çalışmaların toplamda 452 bin 983 konut, iş yeri ve köy evi şeklinde tamamlanması planlanıyor.

Sonuç olarak, bu büyük felaket, Türkiye’nin dayanışma ruhunu ve toplumun bir araya gelme kabiliyetini bir kez daha ortaya koydu. Bu süreçte yaşanan zorluklara rağmen, sosyal yardımlar ve desteklerle, afetzedelerin yaralarını sarmak adına önemli adımlar atılmıştır.

Kaynak: AA