BM raportörlerinin yayımladığı ortak bildiride, Fransa’nın son üç aydır anayasal reform girişimine karşı çıkan bağımsızlık yanlılarını askeri güç kullanarak bastırdığı Yeni Kaledonya’da yaşanan durum değerlendirildi. Raportörlere göre, Fransız hükümeti yerli halkın seçimlerdeki etkisini azaltacak bu anayasal reform girişimiyle Kanaklara karşı hak ihlallerinde bulunuyor. Noumea Anlaşması’na göre Fransa’nın Yeni Kaledonya’ya kademeli yetki devri yapması gerekiyorken, anayasal değişikliklerle bu taahhütlerin ihlal edildiği belirtildi. Fransa’nın bölgede Kanak halkının kimliklerini ve toprak haklarını tehdit ettiğine dikkat çekildi.
Fransız hükümetine yapılan eleştirilerde, askeri araçların kullanımıyla Kanaklar arasında ölüm, yaralanma ve keyfi gözaltılar yaşandığı vurgulandı. Raportörler, Mayıs ayından bu yana 2,235 Kanak’ın keyfi gözaltına alındığını ve 500’den fazla kaybolma vakasının yaşandığını bildirdi. Ayrıca, bölgede yerleşik olan ağır silahlı milislerin varlığı ve bunlara karşı gerekli önlemlerin alınmaması, hukukun üstünlüğü endişelerine yol açtı. Raportörler, Fransa’nın Kanak halkının temel haklarına saygı göstermesi ve anayasal reform girişiminden vazgeçmesi gerektiğini belirtti.
Sonuç olarak, BM raportörlerinin yayımladığı bildiride, Fransız hükümetinin Yeni Kaledonya’daki anayasal reform girişimiyle Kanak halkının haklarını ihlal ettiği ve Noumea Anlaşması’na aykırı davrandığı belirtildi. Fransa’nın bölgedeki askeri müdahalesi ve keyfi gözaltılar, Kanakların temel haklarının ihlal edildiğine dair ciddi endişeler yaratmaktadır. BM raportörleri, Fransa’yı bu hak ihlallerine son vererek Kanak halkının haklarına saygı göstermeye ve anayasal reform girişiminden vazgeçmeye çağırmaktadır.
