Nisan ayında meydana gelen don olayları, çay hasadında gecikmelere yol açarak rekolteyi olumsuz yönde etkiledi.
Bu durum, geçen yıl işlenen yaş çay ile bu yıl beklenen üretim miktarları arasında farklılıklar ortaya çıkmasına sebep oldu.
Rize Ticaret Borsası Başkanı (RTB) Mehmet Erdoğan, konuya ilişkin yazılı bir beyanatta bulundu.
YAŞ ÇAYDA BEKLENTİ 420 BİN TON
Erdoğan, birinci sürgün yaş çay alımından sonra toplam üretim beklentisinin yaklaşık 400-420 bin ton civarında olduğunu ifade etti.
YÜZDE 20’LİK REKOLTE KAYBI
Geçen yıl birinci sürgünde 490 bin ton yaş çay işlenildiğine dikkat çeken Erdoğan, “Bu yıl ise ÇAYKUR ve özel sektör ile birlikte bahçeden gelecek üretimle 400-420 bin tonluk bir rekolte beklenmektedir. Bu durum, yaklaşık yüzde 20’lik bir kayba işaret etmektedir.” şeklinde değerlendirme yaptı.
Erdoğan, rekoltedeki azalışın yalnızca iklim koşullarıyla sınırlı olmadığını vurgulayarak şunları söyledi:
2024 yılında makineli tarıma kısmi geçiş yapılmıştı. Ancak bu yıl artan işçilik maliyetleri nedeniyle tamamen makineli tarım uygulanmaya başlandı. Ne yazık ki, kullanılan makine tekniklerindeki eksiklikler çay filizlerinin yeterince gelişimini engelliyor ve dipten yapılan kesimler kalite düşüklüğüne yol açıyor.
Bu sezon başında kaliteli yaş çay hasadı için sektör olarak ortak karar almış olsak da bu yeterli olmamıştır. Birinci sürgünden elde edilen kuru çayın kalite parametrelerinde belirgin bir düşüş yaşandı.
“ÇAY SANAYİSİ AÇISINDAN 2025 ZOR BİR YIL”
Erdoğan, çay sanayisi açısından 2025 yılının zorlu geçeceğini belirtip, şunları kaydetti: “Ham madde maliyetleri yüzde 50, işçilik ve enerji maliyetleri ise yüzde 35 oranında artış göstermiştir. Diğer girdilerde ise artış oranları yüzde 30 ila 40 arasında değişmektedir. Ortalama maliyet artışı sektörde yüzde 45’tir.”
“KURU ÇAYA YÜZDE 30 İLE 35 ORANINDA ZAM ELZEMDİR”
Türkiye’nin çay tüketiminde dünya genelinde ilk sırada yer aldığını hatırlatan Erdoğan, şu ifadeleri kullandı:
Çay, stratejik bir üründür. Ancak kuru çaya zam yapılmaması, sektörü daha büyük sıkıntılara sokmaktadır. Bu nedenle çay sektörünün sürdürülebilirliği için kuru çaya yüzde 30 ile 35 oranında zam yapılması zorunludur.
Bu sektörde binlerce insan çalışmakta olup, her evde tüketilen çayın sofralarımıza ulaşması büyük bir emeğin ürünüdür. Finansal kaynaklara erişim sağlanamadığında, yalnızca sanayici değil, üretici de zarar görmekte ve bu durum üretim dengesini etkilemektedir.
