Türkiye’de çevre kirliliği, su kirliliği, hava kirliliği, atık yönetimi, gürültü kirliliği ve erozyon gibi ciddi sorunları barındırmaktadır. Temelde çevre kirliliği, çevrenin insan faktörüyle doğal olmayan bir şekilde bozulması olarak tanımlanabilir. Bu durum, yalnızca Türkiye’de değil, dünya genelinde her türlü felaketin çıkış noktası olarak görülmektedir. Çevre kirliliğinin kökenlerinde ise hızlı nüfus artışı, plansız kentleşme, denetimsiz endüstrileşme ve doğal kaynakların aşırı kullanım gibi etkenler yer almaktadır.
Türk Tabipleri Birliği, günümüzde Türkiye’deki atık suların en az %80’inin arıtılmadan doğal alanlara geri döndüğünü belirtmiş ve bunun doğal su kaynakları için büyük bir kirlilik tehdidi oluşturduğu uyarısında bulunmuştur. Türkiye’nin tatlı su kaynakları açısından su sıkıntısı çeken ülkeler arasında yer aldığını vurgulayan bir rapor, mevcut su kaynaklarının korunmaması durumunda 2030 yılına kadar Türkiye’nin su fakiri ülke konumuna gelebileceğini ifade etmektedir.
Bu noktada, doğaya ve çevreye müdahalelerde bulunulmadan önce bozulmayı önleyici önlemler almak oldukça önemlidir. Ekolojik politikalar, bir ekonomik gelişim politikası olarak da değerlendirilmelidir. Önleyici ekoloji politikaları arasında yer alan bazı temel önerilere bakacak olursak, doğanın kimyasal maddelerden, zehirli atıklardan ve zararlı maddelerden korunması gerekliliği öne çıkmaktadır. Ayrıca, tarımsal uygulamalarda doğal gübrelerin kullanılması, tek tip tarım yerine çeşitli ürünlerin yetiştirilmesi ve dizel motorlarda katalizör kullanımının teşvik edilmesi önerilmektedir. Su kaynaklarının korunması için denizlerin, göllerin ve akarsuların zararlı atıklardan korunması gerekmektedir.
Bu önleyici politikaların maliyetlerinin, kirliliğe neden olanlara yüklenmesi gerektiği üzerinde de durulmalıdır. Türkiye’nin çevre açısından en önemli sorunlarından biri de doğa felaketleridir; depremler ve seller, bu felaketlerin başında gelmektedir. Bu nedenle, depreme dayanıklı yapılaşma ekibinin oluşturulması büyük bir önem taşımaktadır ve halkın deprem bilincinin artırılması için çalışmalar yapılmalıdır.
Çevre yönetimi, sağlık, kentleşme, imar, atık sulardan arındırma ve ulaşım gibi teknik konuların yalnızca yerel yönetimlere bırakılmaması gerektiği, merkezi bir yönetim anlayışıyla ele alınması gerektiği de vurgulanmalıdır. Bu tür kuruluşların teknik kadroları merkezi yapı tarafından sağlanmalı ve yönlendirilmelidir. Belediyelerin teknik işleri ile ilgilenen yöneticiler, bu süreçlerin öneminin farkındadırlar; zira bu sorunları birebir deneyimlemişlerdir.
Bir diğer önemli mesele ise enerji politikasıdır. Nükleer enerji santralleri özel bir dikkat gerektirmektedir; zira bu tür santrallerin kurulumunda dikkat edilmezse İngilizce tabiriyle “ölüm makinelerine” dönüşme riski bulunmaktadır. Ayrıca, hidrolik enerji kaynakları tükenecek olursa, su santrallerinin yapımına devam edilmeli ve aynı zamanda yenilenebilir enerji kaynakları – güneş ve rüzgar enerjisi gibi – teşvik edilmelidir. Bunun yanı sıra, Türkiye’de enerji israfı sorunu göz ardı edilmemeli ve enerjinin akılcı kullanımı sağlanmalıdır. Bu şekilde, enerji üretim kapasiteleri gereksiz yere şişirilmemiş olacak ve yatırım giderleri düşecektir.
