Hazine ve Maliye Bakanlığı, kayıt dışı vergi gelirlerini gizleyen doktorların, gönüllü uyum ile toplamda 2,1 milyar lira değerinde vergiye tabi gelirlerini (matrah) artırdığını açıkladı.
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından gerçekleştirilen analiz çalışması, serbest meslek grubunda en yüksek vergi potansiyeline sahip doktorlar üzerinde yoğunlaştı.
Bu bağlamda, özel muayenehanelere sahip 28 bin 931 doktora yönelik “Doktorluk Faaliyetinde Bulunan Serbest Meslek Erbaplarına İlişkin Analiz Çalışması” yapıldı.
29 BİNE YAKIN DOKTOR TARANDI
Hazine, yapay zeka tabanlı bir sistemle, özel muayenehanesi bulunan 28 bin 931 doktoru incelemeye tabi tuttu. Analiz sonucunda, bahsi geçen doktora gönüllü uyum vasıtasıyla 2,1 milyar lira tutarında matrah artışı gerçekleşti.
YAPAY ZEKA ALGORİTMALAR YAPTI
Bu çalışmalar, yapay zeka ve makine öğrenimi algoritmaları kullanılarak yürütüldü. Çok değişkenli veri setleri ile risk senaryoları geliştirildi ve mükelleflerin risk düzeyleri değerlendirildi.
3 BİN 663 DOKTOR YÜKSEK RİSKLİ BULUNDU
Elde edilen analizlerde 3 bin 663 doktor, vergi uyumu bakımından “yüksek riskli” olarak sınıflandırıldı. Bu mükelleflere doğrudan ceza uygulanmamış; önleyici denetim ve gönüllü uyum yaklaşımı tercih edilmiştir.
Yüksek risk grubundaki doktorlara vergi mevzuatı hakkında gerekli bilgilendirmeler yapıldı ve bu kişiler, pişmanlıkla birlikte beyannamelerini güncellemeleri için davet edildi.
170 DOKTOR PİŞMANLIK VERDİ
Bu uygulama sonucunda, risk grubunda yer alan 3 bin 663 doktorun 1701’i pişmanlık hükümlerinden faydalanarak gelir vergisi beyannamesi sundu. Bu beyan toplam 1,7 milyar lira matrah bildirdi.
MATRAH 5 KAT ARTTI
Bildirimde bulunan matrah üzerinde yapılan hesaplamalar neticesinde, mükellef başına ortalama matrahın uyum öncesine kıyasla 5 kat artış gösterdiği belirlendi.
BEYAN EDİLEN KDV 358 MİLYON LİRAYI AŞTI
Aralık 2023 dönemine ait KDV beyannameleri üzerinden yapılan değerlendirmelerde, yasal süresi içinde beyan edilen teslim ve hizmet tutarının yaklaşık 9 milyon lira seviyesinde kaldığı, aynı döneme ait 2025 yılında verilen düzeltme beyannameleriyle bildirilen tutarın ise 358 milyon liraya ulaştığı saptandı.
Bu veriler, ilk aşamada yapılan beyanların önemli ölçüde yetersiz olduğunu, ancak önleyici denetim ve bilgilendirme süreci sonrasında yapılan düzeltmelerin oldukça yüksek olduğunu göstermektedir.
RİSKLİ GRUBA DAHİL OLMAYAN 158 DOKTOR DA İNCELENDİ
Söz konusu çalışma çerçevesinde risk grubuna dahil olmayan 158 doktor da incelendi. Bu doktorlar, 2025 yılı içinde herhangi bir baskı olmaksızın pişmanlıkla beyanlarını verdiler.
Bu hekimler, toplamda 76 milyon lira matrah bildiriminde bulundular.
GÖNÜLLÜ UYUMA YANIT VERMEYENE VERGİ İNCELEMESİ
Bu süreçte, çalışma aracılığıyla gönüllü uyumla 2,1 milyar lira değerinde matrah artışı yapıldı. Gönüllü uyum kapsamında yanıt veren doktorlar üzerinde herhangi bir vergi incelemesi yapılmadı. Ancak gönüllü uyum çağrısına cevap vermeyen ya da beyanları kabul edilmeyen doktorlar için inceleme süreçleri başlatılacaktır.
Doktorların mali bilgileri ile giderlerinin vergi mevzuatına uygunluğu da detaylı bir incelemeye tabi tutulacak. Bu süreçte Sağlık Bakanlığı’nın ilgili birimlerinden de doktorların muayene ve operasyon bilgileri talep edilecektir.
“BU MODELİ YAYGINLAŞTIRACAĞIZ”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, gönüllü uyumun vergi sistemi içindeki kritik önemine işaret ederek, “Kayıt dışılıkla mücadelemizi yalnızca cezai yaptırımlarla değil, aynı zamanda mükelleflerimizi bilgilendirerek sürdürüyoruz. Bu çalışma sonucunda, önleyici denetim modelinin etkinliği sayesinde milyonlarca liralık gelir gönüllü olarak bildirildi. Bu durum, sadece gelir artışını değil, aynı zamanda vergi adaletine duyulan güvenin bir göstergesidir.” şeklinde konuştu.
Gönüllü uyumun, sürdürülebilir kamu maliyesi açısından hayati öneme sahip olduğunu belirten Şimşek, “Vergi sistemimize güvenen, zamanında ve doğru beyanlarda bulunan tüm mükelleflerimize teşekkür ediyoruz. Bu modeli yaygınlaştırarak kayıt dışılıkla mücadelemizi kararlılıkla sürdüreceğiz.” ifadelerini kullandı.
