2025 yılı 27 Mart Dünya Tiyatro Günü Uluslararası Bildirisi, ünlü Yunan yönetmen ve Attis Tiyatrosu’nun kurucusu olan Theodoros Terzopoulos tarafından kaleme alındı. Tiyatro, sadece sahne sanatlarıyla sınırlı kalmayıp, aynı zamanda insanların bir araya geldiği, duygularını paylaştığı ve sosyal sorunlara ışık tuttuğu bir alandır.
Bu yılki Dünya Tiyatro Günü Ulusal Bildirisi ise, Türkiye’deki Uluslararası Tiyatro Enstitüsü (ITI) temsilcisi olan BİLKENT Üniversitesi Tiyatro Bölümü Başkanı Jason Hale ve ITI Türkiye Temsilciliği Yönetim Kurulu üyeleri tarafından belirlenen Hayati Asılyazıcı tarafından yazıldı. Asılyazıcı, aynı zamanda gazeteci, yazar ve eleştirmen olup, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları’nın eski genel sanat yönetmenidir.
27 MART 2025 DÜNYA TİYATRO GÜNÜ ULUSAL BİLDİRİSİ
Hayati Asılyazıcı
Asılyazıcı, 27 Mart’ın insanların tarihi sürecinde önemli bir yere sahip olduğunu belirtiyor. Sanatın, özellikle de tiyatronun, bireyler arasında sevgiyi ve özgürlüğü yayma görevini üstlendiğine vurgu yapıyor. Üzerinde yaşadığımız dünya, cehalet ve baskı ile doluyken, tiyatronun bu olumsuzluklara karşı bir savunma hattı oluşturduğunu ifade ediyor. Sahnenin ışıkları altında, sanatın ve düşüncenin gücünün, insanların yaşamlarını dönüştürebileceği sonucuna varıyor.
Hayati Asılyazıcı, tiyatronun rolünü, insanın bilime ve akla dayalı bir varlık olarak gelişiminde gördüğünü ve bu alanın insanın içini dışa vurma yerlerinden biri olduğunu dile getiriyor. Ancak, dünyada yaşanan sıkıntıların ve karanlık olayların, tiyatroyu da bir kederin parçası haline getirdiğini belirtiyor. İnsanı baskı altına alan koşullar, bireylerin sorgulama ve yaratma yetilerini zorla elinden alıyor. Bu noktada, tiyatronun sansür, engel ve baskılara karşı bir duvar olarak işlev göreceğini savunuyor.
Atatürk’ün Cumhuriyet’in kültür ve sanatına verdiği önemden de bahseden Asılyazıcı, Cumhuriyet’in aydınlık geleceğini tiyatronun da içinde bulunduğu kültürel mirasa sahip çıkmakla bağdaştırıyor. Tiyatroya sahip çıkmanın, insanlığa ve umuda sahip çıkmak anlamına geldiğini ifade ediyor.
27 MART 2025 DÜNYA TİYATRO GÜNÜ ULUSLARARASI BİLDİRİSİ
Theodoros Terzopoulos
Terzopoulos, çağımızın problemlerine dair derin endişelerini dile getirirken, tiyatronun bu durumu nasıl ele alabileceğini sorguluyor. Yoksullaştırılmış bir toplumda, insanların gerçek yaşamlarının dışındaki sanal dünyada hapiste olduğunu ifade ediyor. Dünya üzerindeki ekolojik yıkım, iklim değişikliği ve küresel sorunlara karşı tiyatronun duruşunu sorgulayan Terzopoulos, tiyatronun bu sorunları göz ardı etmeme gerekliliğine vurgu yapıyor.
Günümüzde sosyal medyanın insanların bilinçli düşünme yetisini nasıl kısıtladığını, fark yaratacak seslerin giderek susturulduğunu belirtiyor. Tiyatro, bu sorunlarla yüzleşme ve toplumsal sorunların çözümüne katkıda bulunma potansiyeline sahiptir ancak bu konuda adım atmaktan çekiniyor.
Sanatın evrensel dili ve mesajı, geçmişte olduğu gibi bugün de insanları bir araya getirme, birleştirme ve düşündürme gücüne sahiptir. Tiyatro sahneleri, geçmişin deneyimlerini günümüze taşıyarak geleceği şekillendirmede önemli bir rol oynamaktadır. Terzopoulos, bu bağlamda tiyatronun kendine yön vermesi ve responsif bir sanat alanı olarak öne çıkması gerektiğine dikkat çekiyor.
Müjdat Gezen Dünya Tiyatro Günü’nü kutlarken, tüm siyasilere bu özel günü önemsemelerini öneriyor. Tilbe Saran, tiyatronun seyircilerle birlikte bir rüya üretme süreci olduğunu belirtiyor. Suna Keskin, tiyatronun gençlere duyarlılık kazandırması noktasında önemli bir rol oynadığını ve devam eden tiyatro geleneğini vurguluyor.
Nevra Serezli, tiyatronun her zaman iyileştirici bir güç olduğunu savunurken, Çiçek Dilligil tiyatronun insanları bir araya getirmeye devam etme sorumluluğuna dikkat çekiyor. Her yıl olduğu gibi, bu yıl da 27 Mart Dünya Tiyatro Günü’nün sanatın ve sosyal bilincin devamı için bir fırsat sunduğu ifade ediliyor.
Sonuç olarak, 27 Mart 2025 Dünya Tiyatro Günü, hem ulusal hem de uluslararası alanda sanatın gücünü hatırlatmakta ve insanları toplumsal konulara duyarlı hale getirmek adına bir fırsat sunmaktadır.
Atatürk’ün 1930 Mart’ında Antalya’da gerçekleştirdiği Aspendos gezisinde söylediği gibi, “Tarihi eserleri yaşatabilmek için onları doğru amaçlarla hayata kazandırmalıyız.” Bu düşüncenin, bugünkü tiyatro pratiğine de yansıması, sanatın ve sanatçının toplumsal sorumluluğunu ve önemini vurgulamaktadır.
