ABD merkezli Newsweek dergisinin kıdemli dış politika ve ulusal güvenlik yazarı Tom O’Connor, derginin yeni sayısında “Türkiye’nin Erdoğan’ı dünyanın en güçlü adamlarından biri ve Trump’ın müttefiki oldu” başlıklı bir analiz kaleme aldı.
“TRUMP’IN EN GÜÇLÜ MÜTTEFİKLERİNDEN”
Makalede, ABD Başkanı Donald Trump’ın başkanlık döneminin başlangıcında müttefik arayışında olduğu, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da bu süreçte bölgesinde en etkili liderlerden biri olduğu ifade ediliyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, son haftada PKK’nın silah bırakması ve tasfiyesi konularında önemli rol oynadığı ve Trump’ın Suriye’yle ilgili yaptırımları kaldırma kararında etkili olduğu ifade ediliyor. Ayrıca, Erdoğan’ın Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara ile görüşmesine Trump’ı ikna ettiği belirtiliyor.
Yine makalede Türkiye’nin Rusya-Ukrayna müzakerelerine ev sahipliği yaparak global ölçekte önemli bir diplomasi aktörü haline geldiği vurgulanıyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın uluslararası düzlemdeki etkinliği ve başarılı diplomatik adımlarıyla zamanla “küresel bir lider” konumuna yükseldiği detaylı bir şekilde ele alınıyor. Bu bağlamda Erdoğan’ın, bölgesel krizlerin çözümündeki liderliğine özellikle dikkat çekiliyor.
KÜRESEL DÜZEYDE KİLİT BİR AKTÖR
Makalede, O’Connor’a bilgi veren Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Büyükelçi Prof. Dr. Çağrı Erhan’ın görüşlerine de yer verilmekte. Erhan, Türk-Amerikan ilişkilerinin gelişimini, “Sayın Trump ona dostum diyor ve Türkiye’nin ABD ile işbirliği yapması için hem bölgesel hem de küresel ölçekte önemli bir aktör olarak görülmesini istiyor. Bu yeni durum, her iki ülkenin yararına olacaktır.” şeklinde değerlendirdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın küresel düzeydeki liderlik başarısının dört ana unsurla ilişkili olduğunu belirten Erhan, bunlardan birinin NATO’nun en güçlü ülkelerinden birine ve dünyanın ilk 20 ekonomisinden birine 23 yılı aşkın süredir liderlik eden deneyimli bir isim olması olduğunu ifade etti.
“ÇEYREK ASIRDIR ULUSLARARASI SÜREÇLERİN PARÇASI”
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABD Başkanı ve diğer dünya liderleriyle uzun yıllardır çeşitli konular üzerinde doğrudan temas halinde olduğunu vurgulayan Erhan, “Kendisi, çeyrek asırdır karşılaşmamız gereken eğilimlerin ve süreçlerin bir parçası olmuştur.” dedi.
Erhan, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın güvenilir bir lider olmasının yanı sıra, “müttefik ve dost ülkelere verdiği sözleri her daim tuttuğunu” ifade etti. Bazı düşman ülkeler arasında bile Erdoğan’a olan güvenin yüksek olduğunu kaydetti.
Erhan, Erdoğan’ın etkisinin ona “bölgesel düzeyde söz hakkı” kazandırdığını ve onu uluslararası çatışmalardaki çözüm üreten liderlerden biri haline getirdiğini açıkladı.
“TRUMP DA BUNUN FARKINDA”
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Dünya 5’ten Büyüktür” mottosuyla BMGK’daki 5 daimi üye etrafında örülen yapının ötesinde daha adil bir uluslararası düzene ulaşma çağrısında bulunduğu belirtiliyor. Bu durumun uluslararası alanda yankı bulduğu da vurgulandı.
Erhan, “Bu dört özellik Erdoğan’ı sadece bölgesel değil, küresel ölçekte eşsiz bir lider kılıyor. Ve Sayın Trump da bunu fark ediyor.” dedi.
“SAVAŞIN İKİ TARAFINI DA BİR ARAYA GETİREBİLEN TEK ÜLKE”
Makalede, Türkiye’nin İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana Avrupa’nın en zor çatışmasının iki tarafını başarılı bir biçimde bir araya getirebilen tek ülke olduğu vurgulandı. Ayrıca, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 2022 baharında Rus ve Ukraynalı temsilciler arasındaki müzakerelere aracılık ettiğine de dikkat çekildi.
Suriye’de Beşşar Esed rejiminin düşmesinden kısa bir süre sonra Trump’ın bu konuyla ilgili olarak “krediyi” Erdoğan’a verdiği ifade ediliyor. Trump, Erdoğan’ı “çok akıllı ve güçlü bir adam” olarak nitelendirmekte.
TRUMP’TAN ERDOĞAN’A ÖVGÜ: HARİKA BİR İLİŞKİMİZ VAR
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Beyaz Saray ziyareti sırasında söylediği, “Erdoğan adında bir adamla harika bir ilişkim var. Ben ondan hoşlanıyorum, o da benden hoşlanıyor. Türkiye ile yaşadığınız sorunları makul olduğunuz sürece çözebileceğimi düşünüyorum.” şeklindeki sözlerine de makalede yer verildi.
Eski ABD Ankara Büyükelçisi James Jeffrey, Türkiye’nin son 20-25 yılda uluslararası düzlemde artan önemini ele aldı. Jeffrey, 2000’li yılların başından itibaren ABD’nin “tek kutuplu hakimiyet” döneminin sona ermesiyle birlikte Türkiye gibi bölgesel güçlerin daha belirgin hale geldiğini belirtti.
“21. YÜZYILIN EN ÖNEMLİ STRATEJİK GELİŞMELERİNDEN BİRİ”
ABD Dışişleri Bakanlığında sivil ve askeri danışman olarak görev yapmış ve Trump yönetiminin ilk döneminde Suriye özel temsilciliği görevini üstlenmiş olan emekli albay Rich Outzen ise Türkiye’nin jeopolitik yükselişini “21. yüzyılın en önemli stratejik gelişmelerinden biri” olarak değerlendirdi.
Outzen, Türkiye’nin uzun vadeli ekonomik liberalleşme süreci, askeri reformları ve savunma sanayisindeki gelişmelerinin bu ülkeyi bir adım öne çıkardığını vurguladı.
Makalede görüşlerine yer verilen Ekonomi ve Dış Politika Araştırmalar Merkezinin (EDAM) Direktörü Sinan Ülgen de Türk-Amerikan ilişkilerinin Suriye üzerindeki etkisine dikkat çekerek, “ABD’deki yönetim değişikliği, Türkiye ve ABD arasında daha yakın bir diplomasi anlayışına kapı açıyor. Washington, Ankara’nın desteğinin Ukrayna ve Suriye gibi zorlu problemlerde kritik önemde olacağını doğru bir şekilde değerlendiriyor.” açıklamasında bulundu.
