Çeşitli hastalıklardan korunmada aşılamanın önemi vurgulanmaktadır. Aşılar, düşük maliyetli, etkili ve hayat kurtaran müdahalelerdir. Aşı olmayı kabul eden kişilerin korunmasının yanı sıra toplumda hastalığın dolaşımını engelleyerek aşı olmayan bireyleri de koruma altına alır. Dünya Sağlık Örgütü’nün 1974 yılında başlattığı ve Türkiye’de de 1981’den bu yana uygulanan Genişletilmiş Bağışıklama Programı (GBP), bulaşıcı hastalıkların önlenmesine büyük katkı sağlamaktadır.
Türkiye’de GBP kapsamında difteri, boğmaca, tetanos, kızamık, kızamıkçık, kabakulak, tüberküloz, çocuk felci, hepatit-B, Hepatit A, suçiçeği, haemophilus influenzae Tip B ve pnömokoka bağlı 13 hastalığa karşı aşılama yapılmaktadır. Bu sayede pek çok bulaşıcı hastalığın insanlık tarihinde görülmez hale geldiği bilinmektedir. Örneğin, 1977 yılında çiçek hastalığının ortadan kaldırılması, büyük bir başarı olarak kabul edilmektedir.
Çocuk felci hastalığına karşı yapılan yaygın aşılama çalışmaları, hastalığın yok edilme aşamasına gelmesine yardımcı olmuştur. Türkiye’de son çocuk felci vakası 1998 yılında görüldü ve o tarihten bu yana Türkiye çocuk felcinden etkilenmemiştir. Ayrıca, Türkiye’nin içinde bulunduğu Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölgesi, 2002 yılında “Poliodan Arındırılmış Bölge” sertifikasını almıştır.
Maternal-Neonatal Tetanos (MNT) Eliminasyonu Programı ile yenidoğan tetanosu 1994 yılında Türkiye’de elimine edildi ve ülkemiz bu konuda önemli adımlar atmıştır. Difteri hastalığı, uzun yıllardır sürdürülen aşılama programlarıyla Türkiye’de görülmemektedir.
Kızamık eliminasyon programı kapsamında yapılan aşılama çalışmaları, Türkiye’de kızamık vakalarında önemli azalmalar sağlamıştır. Ancak küresel olarak kızamık virüsü dolaşımı devam ettiği için, aşısız veya eksik aşılı çocukların kızamık içeren aşılarla aşılanması büyük önem taşımaktadır.
Hepatit B, su çiçeği ve Hepatit A vakalarında da GBP sayesinde ciddi düşüşler yaşanmıştır. Aşılama programları, hastanede yatış sayılarını azaltmanın yanı sıra birçok hastalığın oluşmasını da engellemiştir. Türkiye’de uygulanan aşılar, DSÖ tarafından onaylanan İyi Üretim Prosedürleri kurallarına göre üretilir ve uluslararası referans laboratuvarlarında test edilir. Bu aşılar, ücretsiz olarak Aile Sağlığı Merkezleri ve hastanelerde yaptırılabilmektedir. Sonuç olarak, aşılama programları, bulaşıcı hastalıklarla mücadelede önemli bir önleyici tedbirdir.
