Sanatla dolu bir ömür. Bugünün birçok ustasını yetiştiren Haldun Dormen ile evinde gerçekleştirilen bir sohbet, onun sanatsal dünyasına bir bakış sunuyor. Duvardaki masklar, kitaplar, dergiler ve fotoğraflar, Dormen’in yaşamının birer yansıması adeta. Türkiye’de sanatçı olmanın zorluklarını en iyi bilenlerden biri olan Haldun Dormen, 75 yılı aşkın bir süredir sahnelerin tozunu yutuyor ve pek çok değişim yaşamış.
Domen, Amerika’da yürüttüğü eğitim hayatı sonrası memleketine dönmekle ilgili duyduğu mutluluğu dile getiriyor. Bugün sahnede olan birçok yetenek, onun yetiştirdiği çıraklar olarak tanımlanıyor. Sanat yaşamının ilk adımını, Galatasaray Lisesi’nde Demirbank adlı oyundaki “Yirmibeş kuruş” rolüyle atmış. Sonraki yıllarında ABD’de Yale Üniversitesi’nde tiyatro eğitimi aldıktan sonra Hollywood’da da sahne aldı. Türkiye’ye döndüğünde ise Muhsin Ertuğrul’un yönetimindeki Küçük Sahne’de “Cinayet Var” adlı oyundaki dedektif karakteriyle Türk tiyatrosuyla yeniden buluştu. Beyoğlu’nda genç amatörlerle birlikte 60 kişilik bir cep tiyatrosu da kurarak önemli girişimlerde bulundu.
KOMEDİ USTASI…
Haldun Dormen, özellikle güldürü ve vodvil türleri üzerine uzmanlaşmış bir tiyatro yönetmeni. 1955 yılında kendi adını taşıyan Dormen Tiyatrosu’nu kurarak, 1961’de Türkiye’de sahnelenen ilk Batılı müzikal olan Sokak Kızı İrma’yı yönetti. 1980’li yıllarda Hisseli Harikalar Kumpanyası gibi birçok müzikalin sahneye konulmasında önemli rol oynadı. 1985 yılında İstanbul Şehir Tiyatroları’nda sahneye koyduğu Lüküs Hayat, 30 yıl boyunca kesintisiz olarak kapalı gişe sahnelendi.
Dormen, “Benim hayatımın dönüm noktası tiyatromun kapanmasıdır” diyor. Bu tiyatroda birçok usta sanatçının yeteneklerini sergilemiş olduğunu belirtiyor; Erol Günaydın, Metin Serezli ve Nisa Serezli gibi isimleri hatırlıyor.
Tiyatronuz kapandıktan sonra neler değişti sanat hayatınızda?
Kendi tiyatrosunu kapatmasının büyük bir değişim getirdiğini ancak tiyatronun her daim sürdüğünü ifade eden Dormen, “Tiyatro, benim için daima çalışma, çalışma, çalışma” diyor.
Durmadan sürekli üreten bir sanatçısınız, son projenizden bahseder misiniz?
Haldun Dormen, birçok teklif aldığını ancak hepsini kabul edemediğini belirtiyor. Aktif olduğu okullarda dersler verip ufak tefek projelerle ilgilendiğini söyleyen sanatçı, şu an için iki müzikal ve bir oyun üzerinde çalıştığını aktarıyor.
UFAK TEFEK GÜNCELLEMELER…
Sizin kaleminizden çıkmış ve yıllar önce sahnelediğiniz “Hisseli Harikalar Kumpanyası” yeniden sahnede olacak. Güncellemeler var mı?
Dormen, yıllardır kendisine gelen yeniden sahneleme tekliflerine sonunda olumlu yanıt verdi. İzmir’de Sahne Tozu çatısı altında sahneleyeceği bu eser için metnin ana yapısına dokunmadığını, yalnızca küçük güncellemeler yaptığını ifade ediyor. Oyunun yeniden oluşturulmasında ekibin katkılarına değiniyor.
Daha önce Adile Naşit ve Ayşen Gruda ile çalışmalar yapmış olmasının verdiği mutluluğu da dile getiriyor.
Uzun bir yol sizin yolunuz, yolda devam edenler, duraklarda inenler, unutamadıklarınız, anılar, eski dostlar desem size, ne dersiniz?
Dormen, hayatında birçok unutulmaz isim olduğunu, en son Oya Başar’ı kaybetmenin kendisini derinden etkilediğini ifade ediyor. Anıların ağırlığını hissettiğini ve geçmişteki birçok iş birliğinden duyduğu mutluluğu paylaşıyor. Esprili kişiliğiyle tanınan Adile Naşit’i de unutmadığını belirtiyor.
Dostluklarının sürdüğünü ve Erol Evgin gibi isimlerle hala görüştüğünü de vurguluyor.
Sizin öğrencilerinizin büyük bir kısmı da 30 yaş üstü. Bu yaştaki insanlara tiyatroyu öğretmek nasıl?
Dormen, öğrencilerinin aktif ve kendine güvenen bireyler olduklarını, birçok emekli bireyin de tiyatro yapma isteğini duyduğunu aktarıyor. Bu durumu olumlu bulduğunu belirtirken, “Çalışırsan, inanırsan yaparsın” mesajını veriyor.
‘GENÇLER UMUTLU OLMALI’
Sizin gençlere öğüdünüz ne oluyor?
Dormen, gençlerin oldukça karamsar bir bakış açısına sahip olduğuna dikkat çekiyor. Yurt dışında iş bulma hayalleri kurarken, Türkiye’de de çalışmanın önemli olduğunu vurguluyor. Kendi deneyimlerinden yola çıkarak, ülkede kalmanın değerini ifade ediyor ve gençlere umut dolu bir bakış açısı geliştirmeleri gerektiğini öneriyor.
‘TOPLUMUN DERDİ PAHALILIK’
Türkiye’nin sizce en büyük derdi nedir?
Haldun Dormen, Türkiye’nin geleceğine dair olumlu düşünceler taşıdığını belirtmekle birlikte, toplumun başlıca sorunlarından birinin pahalılık olduğunu dile getiriyor.
‘MUTLU BİR HAYATIM OLDU’
Sahnelemek istediğiniz ama bir türlü yapamadığınız bir oyun var mı?
Dormen, her zaman tiyatro projeleri üzerine çalıştığını ve bu nedenle pek çok şeyi gerçekleştirdiğini belirtiyor. Beğendiği oyunları sahneye koymanın mutluluğunu yaşadığını ve genel olarak hayatının mutlu geçtiğini ifade ediyor.
