Van’da ilkokuldan itibaren aynı sınıfta eğitim alan Agrin Nuda Bayat ve Elif Berra Demir, farklı şehirlerde lise öğrenimlerini sürdürseler de dostluk bağlarını güçlü tutmaya devam etmektedir. Arkadaşlığını bir adım ileriye taşımaya karar veren iki öğrenci, çevre kirliliğine karşı farkındalık yaratmak ve somut bir çözüm üretmek amacıyla ortak bir proje geliştirmek için harekete geçti.
Zaman zaman yüz yüze bir araya gelerek, çoğu zaman ise görüntülü aramalarla iletişim kurarak projeyi şekillendiren gençler, öğretmenlerinin desteğiyle yoğun bir çalışma sürecine adım attı. Meyan kökü, mor soğan kabuğu ve kırmızı deniz yosunu gibi doğal malzemeleri kullanarak gerçekleştirdikleri süreçte, bu malzemeleri kaynatarak, süzerek ve kontrollü bir şekilde ısıtarak jel formuna dönüştürdüler. Son olarak, bu karışımı fırında kurutarak çevre dostu bir ambalaj üretmeyi başardılar.
Yüksek ısıya dayanıklı, antibakteriyel özelliklere sahip ve düşük geçirgenlik sunan bu ambalaj, geleneksel plastik alternatiflerine göre yüzde 8 daha dayanıklıdır. Ayrıca, doğada hızlı bir şekilde çözünebilme özelliği taşımaktadır. “Akıllı Gıda Ambalajı Projesi” adı verilen yenilikçi ürün, TÜBİTAK Türkiye finallerinde kimya dalında birincilik ödülü kazanmıştır.
“AMBALAJ ATIKLARINDA ÇEVRECİ BİR ALTERNATİF SUNDUK”
Proje ortağı Agrin Nuda Bayat, çevre kirliliği konusunda bir fark yaratma motivasyonuyla yola çıktıklarını belirterek, “Dünyanın en önemli sorunlarını araştırdık ve çevre kirliliğinin en başta geldiğine dikkat çektik. Plastik atıkların büyük kısmını ambalajların oluşturduğunu fark edince, bu alanda doğada çözünebilen bir alternatif geliştirmeyi amaçladık. Proje sürecinde danışmanlığımızı, arkadaşımın okulundaki öğretmen Selin Sağdıç yaptı” ifadelerini kullandı.
Kullandıkları malzemeleri seçerken, kendi bölgelerine özgü bitkileri tercih ettiklerini vurgulayan Bayat, “Ben Van’da yetişen meyan kökünü, arkadaşım ise kendi bölgesinde bulunan mor soğan kabuklarını kullandı. Böylece hem yöresel kaynaklardan yararlandık hem de tamamen doğada çözünebilen, işlevsel özelliklere sahip bir ürün geliştirdik. Projeyi görüntülü görüşmeler ve zaman zaman yaptığımız buluşmalarla sürdürdük. Bir yıl boyunca büyük özveri göstererek çalıştık ve emeğimizin karşılığını aldık” dedi.
“GELECEĞİN BİLİM İNSANLARI, BU SIRALARDAN ÇIKACAK”
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Hayati Yazıcı Fen Lisesi Müdürü Aydın Uçkan, projeye dair değerlendirmesinde, “Öğrencilerimizi her zaman araştırmaya ve projeler üretmeye teşvik ediyoruz. Bu yıl 120 proje ile başvuruda bulunduk ve iki tanesi Türkiye finallerine ulaştı. Agrin Nuda Bayat’ın projesi ise kimya kategorisinde Türkiye birincisi oldu. Bu gençler gelecekte Aziz Sancar gibi önemli bilim insanları olabilir” şeklinde konuştu.
Projeye katkıda bulunan fizik öğretmeni Alper Bayram da, öğrencilerin süreci bir yıl boyunca sabır ve kararlılıkla yürüttüğünü ifade ederek, “Laboratuvar deneylerini kayda alıp birbirlerine göndererek ilerlediler. Aralarındaki mesafeye rağmen büyük bir özveriyle çalıştılar. Bu başarı tamamen onların azmi ve emeğiyle kazanıldı. Kendilerini tebrik ediyorum” dedi.
