Zirai Don Olayları ve Alınabilecek Tedbirler Üzerine Değerlendirmeler
Türk Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği Genel Başkanı Mehmet Ali Ünal, Anadolu Ajansı muhabirine zirai don olaylarının etkileri ve alınabilecek önlemler hakkında önemli açıklamalarda bulundu. Ünal, son yıllarda iklim değişikliğinin etkisiyle sıcaklık dengesizliklerinin arttığını ve bunun Türkiye’deki meyveciliği nasıl etkilediğine dikkat çekti. Özellikle ilkbahar geç donlarının, ceviz, kayısı ve kiraz gibi ürünlerde büyük sıkıntılar oluşturduğunu belirtti. Ünal, kış aylarındaki yüksek sıcaklıkların, meyve ağaçlarının erken uyanmalarına yol açtığını ve bu durumun, geçmişte çok konuşulmayan ilkbahar erken donlarını gündeme getirdiğini ifade etti.
Zirai Donun Üreticilere Sıkıntıları
Zirai don olaylarının bazı illerde ciddi hasarlara yol açtığını vurgulayan Ünal, mevcut durumda meyve üreticilerinin yapabileceği pek bir şeyin kalmadığını dile getirdi. Sürgünlerin yanmış olması ve bazı bölgelerde ağaçların zarar görmesi, üreticilerin ivedi bir şekilde durum tespitine geçmelerini zorunlu kılıyor. “Önümüzdeki üretim sezonuna hazırlık yapma aşamasına geçilmesi gereklidir,” diyen Ünal, üreticilerin karşılaştıkları bu zorlukların hızlı bir şekilde ele alınması gerektiğini ifade etti.
Seracılığın Önemi
Meyve üreticileri için seracılığın büyük bir avantaj sağladığını ifade eden Ünal, Türkiye’nin sebze tarımı konusunda iyi bir durumda olduğunu, birçok üreticinin sezonluk meyveler için de seralardan faydalandığını belirtti. İklim etkilerini en aza indirmek için teknolojilerin seralarda ve alçak tünel yapılarda mevcut olduğunun altını çizen Ünal, “Seracılık her ürün için uygun değildir,” diyerek seracılığın sınırlı uygulama alanlarına sahip olduğunu vurguladı. Yıllık bitkilerde birim alandan yüksek verim almanın mümkün olduğu seracılığın, iklim kaynaklı riskleri azaltmada etkili bir yöntem olabileceğini belirtti.
AR-GE Çalışmaları ve İlaçlar
Zirai don riskini azaltmak için kullanılan ilaçlar üzerine AR-GE çalışmalarının hem özel sektör hem de kamu tarafından yürütüldüğünü bildiren Ünal, bazı kimyasal preparatların don zararlarını belirli sıcaklıklara kadar azaltma potansiyeli olduğunu belirtti. Ancak bu ilaçların kesin çözüm olmadığını, daha uzun süreli denemelere ve maddelerin meyve ve ağaç üzerindeki etkilerinin araştırılmasına ihtiyaç duyulduğunu söyledi.
Doğru Üretim Yöntemleri
Ünal, çiftçilerin meteorolojik verileri iyi takip etmelerinin önemine de değindi ve geleneksel yöntemlerle don zararlarıyla mücadele etme çabalarının yanı sıra modern meyve bahçelerinde dondan koruyucu kimyasal preparatları kullanmanın da yerinde bir önlem olacağını kaydetti. İklim şartlarına uygun tohum, fide ve fidan kullanmanın yanı sıra doğru bitki besleme ve gübreleme uygulamalarının da büyük önem taşıdığını vurguladı. Özellikle sonbahardaki gübreleme programının doğru yapılması halinde zararın %30’a kadar indirilebileceği akademik çalışmalarla desteklendi.
Son söz olarak, meyve ağaçlarına müdahalenin zor olduğu durumlarda doğru bitki beslemenin ve tarım sigortalarının, üreticilerin koruma mekanizmaları olarak vazgeçilmez bir araç olduğunu ifade eden Ünal, meyve üretiminin sürdürülebilirliği için bu hususların göz ardı edilmemesi gerektiğinin altını çizdi.
