Erzincan’ın İliç ilçesindeki Çöpler köyü yakınlarındaki altın madeninde, 13 Şubat 2024 tarihinde meydana gelen toprak kayması felaketi, 9 işçinin hayatını kaybetmesiyle sonuçlanmıştı. O günden bu yana, kaybolan işçilerin bulunması için yürütülen arama kurtarma çalışmaları ve olayın sorumlularının ortaya çıkarılması amacıyla İliç Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından kapsamlı bir soruşturma başlatıldı.

Yetkililer, kayıp işçilere bir an önce ulaşmak için yoğun çaba sarf ederken, ayrıca Çevre, Şehircilik ve İklim Bakanlığı ile Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, olayın nedenlerini araştırmak amacıyla su ve toprak analizleri gerçekleştirdi. Bu sayede heyelanın dinamikleri hakkında daha fazla bilgi edinilmeye çalışıldı.

İşçilerin çektiği “çatlak fotoğrafları” delil olarak kaydedildi

17 Şubat 2024’te, maden sahasında yapılan incelemelerin ardından bilirkişi heyeti tarafından hazırlanan ön raporda, toprak kayması olayının meydana gelmesine neden olan “yığındaki çatlaklar” için zamanında önlem alınmadığı tespit edildi. Bu raporda, süreç yöneticisinin de aralarında bulunduğu 5 kişi kusurlu olarak değerlendirildi. Toprak kaymasının yaşandığı gün sabah saatlerinde maden işçileri tarafından çekilen “çatlak fotoğrafları” da bilirkişi raporunda delil olarak kaydedildi.

Ayrıca, konunun incelenmesi için Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde tüm partilerin ortak kararıyla TBMM İliç Maden Kazasını Araştırma Komisyonu kuruldu. Komisyon, 7 Mayıs 2024 tarihinde Erzincan’daki felaketin tüm boyutlarıyla ilgili bir rapor hazırladı. Bilirkişi heyeti, maden sahasındaki toprak kaymasıyla ilgili laboratuvar çalışmalarını tamamlayarak bir rapor sundu ve bu raporda, iş projelerinin doğru şekilde yürütülmediği ve maden bölümündeki izolasyon sisteminin yetersiz olduğu ifade edildi. Ayrıca, şirketin yönetici ve mühendislerinden 13 kişi kusurlu bulunarak raporda yer aldı.

Kasım ayında, heyelanla ilgili ÇED raporunu değerlendiren yeni bir bilirkişi raporu hazırlandı. İstanbul Teknik, Hacettepe, Yıldız Teknik ve Gazi üniversitelerinin çevre, inşaat, jeoloji ve maden mühendisleri tarafından oluşturulan heyet, ÇED raporu onaylayan kamu görevlilerinin kusursuz olduğuna kanaat getirdi. Bunun üzerine İliç Cumhuriyet Başsavcılığı, ÇED raporlarında onay ve imzası bulunan kamu görevlileri hakkında “kovuşturmaya yer olmadığına” karar verdi.

43 şüpheli hakkında iddianame hazırlanıyor

18 Aralık 2024 tarihinde, toprak kaymasıyla ilgili olarak 5’i tutuklu 43 şüpheli hakkında “taksirle ölüm ve yaralanmaya neden olmak” ve “çevreyi taksirle bozmak” suçlarından bir iddianame hazırlandı. Bu iddianame, tutuklu şüphelilerin yanı sıra tutuksuz 38 zanlıyı da kapsayarak mahkemeye sunuldu.

Hazırlanan 69 sayfalık iddianamede, tüm şüphelilerin “taksirle ölüm ve yaralanmaya neden olmak” suçuyla 2 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası talep edilirken, altın madenini o dönemde işleten şirketin Kanadalı yöneticisi IRG ile CYD ve K.Ö. hakkında da “çevreyi taksirle kirletmek” suçundan adli para cezası veya 2 aydan 1 yıla kadar hapis cezası istenmiştir. İddianamede belirtilen bilirkişi raporuna göre, 43 şüpheliden 12’sinin işlerinin doğru yönetilmediği, risklerin belirlenmediği ve acil durum yönetim planlarının oluşturulmadığı gibi pek çok kusuru bulunduğu kanaatine varılmıştır. Olayın meydana gelmesini sağlayan sebepler arasında proje akış oranlarının hatalı yönetilmesi ve gerekli takiplerin yapılmaması gibi durumlar yer almaktadır.

Erzincan 1. Ağır Ceza Mahkemesi, 3 Ocak 2025’te iddianamenin kabul edilmesinin ardından 17 Mart 2025’te 43 sanığın yargılanmasına başlayacaktır. Ayrıca, kaybolan işçilerden birinin cenazesi 5 Nisan’da, diğerinin cenazesi ise 19 Nisan’da bulunmuş, kirlilik tespit edilen alana ilişkin incelemeler 4 Mayıs’ta tamamlanmıştır. Diğer 5 işçinin cenazelerine ise 10 Haziran 2024’te ulaşılmıştır.

Kaynak: AA