Aşiretlerin ticaret, siyaset ve medya işlerinde yoğun şekilde yer aldığı bilinmekte. Dolayısıyla Doğu ve Güneydoğu Anadolu kültürlerine aşina olmayan vatandaşlar sık sık aşiret nedir veya Türkiye’nin en büyük aşireti hangisidir şeklinde sorularla karşımıza çıkmakta…
2024 yerel seçimlerinin ardından pek çok kişi tarafından Türkiye’nin en büyük aşireti hangisi sorusu sık sorulmaya başlandı. Aşiret ve seçim kavramı başta alakasız görünebilir, fakat aslında oldukça alakalı.
Bu alakayı kurabilmemizin en büyük sebeplerinden birisi, Şanlıurfa’nın büyük ilçelerinden Siverek’te başkanlık seçimlerinin iki aşiret arasında geçmesiydi. Bucak aşireti mensubu Ali Murat Bucak ile İzol aşireti mensubu Hasan İzol arasında gerçekleşen seçim yarışı 200 oydan az bir farkla bitti.
Aşiretlerin ticaret, siyaset ve medya işlerinde yoğun şekilde yer aldığı bilinmekte. Dolayısıyla Doğu ve Güneydoğu Anadolu kültürlerine aşina olmayan vatandaşlar sık sık aşiret nedir veya Türkiye’nin en büyük aşireti hangisidir şeklinde sorularla karşımıza çıkmakta.
Aşiret Ne Demek?
Peki gerçekten Türkiye’nin en büyük aşireti hangisi sorusuna bir cevap verebiliyor muyuz? Türkiye’de kaç aşiret bulunmaktadır? Aşiret kelimesi ne anlama gelmektedir? Dünyanın en büyük aşireti hangi aşiret? Tüm bu soruların cevaplarını derlemeye çalışacağız.
Aşiret, aynı dil ve kültüre sahip olan, birçok sülaleden oluşan sosyal yapıya denmektedir. Yapısındaki aileler arasında köken, ekonomi, din, kan veya evlilik bağları bulunan göçebe veya yerleşik nitelikteki topluluğa verilen isimdir.
Türkiye’nin özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde aşiretler bulunmaktadır fakat artık aşiret liderleri çoğunlukla İstanbul veya Ankara’da yaşamakta, farklı sektörlerde işler yapmaktadır.
Aşiret sistemi, eski Türk milletlerindeki boy veya oymak sistemiyle akrabalık gösterir. Her aşiret büyük bir aile kabul edilir ve her aşiretin çoğunlukla “ağa” olarak hitap edilen bir lideri bulunmaktadır.
Dünyanın En Büyük Aşireti Hangi Aşiret?
Aşiretler sadece Türkiye’de yer almıyor. Arap coğrafyası, Kuzey Afrika ve Sahra Altı Afrika’da da aşiretler halen faaliyet göstermekteler. Bu bölgelerde aile bağlarının kuvvetli olduğu bilinmekte.
Elimizdeki bilgilere göre dünyanın en büyük aşireti, en az 40 milyon nüfusa sahip olduğunu bildiğimiz Yoruba aşiretidir. Nijerya, Benin ve Togo ülkelerinde yaşayan bu aşiret, Nijerya nüfusunda büyük yer sahibidir.
Türkiye’nin En Büyük Aşireti Hangi Aşiret?
Türkiye’nin en büyük aşireti sorusuna net bir yanıt vermemiz güç. Nitekim yüz yıl önce, Cumhuriyet ilan edildikten sonra bölgede yaşanan savaşlar ve iç çatışmalar nedeniyle bazı aşiretler farklı farklı şehirlere dağıldılar.
Yine de onlarca aşiret halen varlığını korumakta, büyük nüfuslarıyla ticaret, medya, siyaset gibi pek çok alanda ciddi başarılara imza atmaktadırlar.
Türkiye’nin en büyük aşireti sorusunun cevabı olarak Milli Aşireti’nden bahsedilebilir. Hem Türkiye’de hem de diğer coğrafyalarda kendi içinde farklı aşiretlere bölünen Milli Aşireti, 5 milyon gibi büyük bir nüfusa sahip.
Bunun yanı sıra Ertoşi Aşireti de sorunun cevaplarından biridir. Toplam 12 aşiret ailesinden oluşan Ertoşi Aşireti, büyük oranda Kuzey Irak’ta ikamet etse de Türkiye’de de aşiretin pek çok temsilcisi vardır. Tahminlere göre Ertoşi Aşireti nüfusu 3 milyon kişiyi içinde barındırmakta.
Üyelerinin neredeyse tamamı Türkiye’de yaşayan en büyük aşiret ise tahminlere göre İzol Aşireti oldu. Tam 300 kanaat lideri bulunan İzol Aşireti, tıpkı Ertoşi Aşireti gibi 3 milyon nüfusa sahip.
Türkiye’nin en büyük aşiretler sıralaması şu şekilde, ancak bu liste sırasız olarak hazırlanmıştır.
- Ertoşi
- Celali
- Miili
- İzol
- Bekiran
- Badıkan
- Sipki
- Bucak
- Berjeri
- Etmaneki
- Pinyanişi
- Redkan
- Burukan
- Kuran
- Hıdrekan
- Hecikan
- Çemıkan
- Sinikan
- Komnakşan
- Cebikan
- Seydan
- Serbıastan
- Devan
- Şarkıyan
- Berguxanan
- Dodıkan
Diyarbakır’ın En Büyük Aşireti
Diyarbakır bir zamanlar Bucak Aşireti’nin eviydi, fakat Bucak Aşireti 19. yüzyılın ortasına doğru Siverek’e göç etti. Bunun ardından pek çok büyük aşiret kendisini gösterdi.
Şu anda kendi internet sitelerinde yer alan bilgiye göre Diyarbakır’ın en büyük aşireti, 6 milyon nüfusa sahip olan Badıkan Aşireti konumunda. Aşiret kendi içinde şu 12 kola ayrılmıştır:
- Kerra
- Şerefka
- Laçıka
- Xweşık
- Reşıka
- Kanıka
- Araşka
- Memıka
- Welika
- Ağıka
- Nasırka
- Cımıka
Urfa’nın En Büyük Aşireti
Urfa’da iki büyük aşiret faaliyet göstermektedir: İzol Aşireti ve Bucak Aşireti.
Nüfus olarak bakıldığında son araştırmalara göre Urfa’nın en büyük aşireti İzol Aşireti olmuştur. İzol Aşireti’ni Bucak, Şeyhanlı, Mersavi ve Biniicil aşiretleri takip ediyor. Karakeçili ve Kejan aşiretleri de Siverek’in önemli aşiretlerindendir.
Bunun yanı sıra Urfa’da Arap aşiretleri de bulunmaktadır. Bini Muhammed, Bini Yusuf ve Selemde gibi aşiretler daha çok Şanlıurfa’nın merkezinde ve güney ilçelerinde ikamet etmektedirler.
Mardin’in En Büyük Aşireti
Tarihi milattan öncesine dayanan, pek çok dine, millete ve kültüre ev sahipliği yapan medeniyetlerin beşiği Mardin pek çok aşiretin de içinde bulunduğu bir şehirdir.
Mardin’in en büyük aşireti, merkezde ikamet etmekte olan Omeri veya Omeryan aşiretidir. Aşiretin nüfusu hakkında kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, herkes Omeri aşiretinin geniş bir nüfusa sahip olduğunu kabul etmektedir.
Van’ın En Büyük Aşireti
Van’ın en büyük aşireti sorusunun cevabı, listemizin başlarında da bahsettiğimiz Ertoşi Aşireti.
İki yıl önce Şerefan kolunun düğününe 40.000 aşiret üyesinin katılmasıyla gündeme gelen Ertoşi Aşireti, Van’ın yanı sıra Hakkari ve Şırnak’ta da yoğun bir nüfusa sahiptir.
