TOBB ETÜ Su Türbini Tasarım ve Test Merkezi (HİDRO), TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) ve İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (İZSU) işbirliği ile hayata geçirilen insansız çalışabilen İZSU Konteyner Tipi Hidroelektrik Santral (HES) Projesi’nin tanıtımı, 2024 yılının Aralık ayında TOBB ETÜ Yerleşkesi’nde gerçekleştirildi. Proje, kentlerin enerji gereksinimlerini karşılamaya yönelik sürdürülebilir çözümler sunarken, aynı zamanda çevre dostu bir yaklaşım benimsemektedir. Rektör Prof. Dr. Yusuf Sarınay, bu tür kamu ve özel sektör iş birliklerinin özellikle araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) faaliyetleri açısından büyük önem taşıdığını vurguladı. Sarınay, projenin düşük kurulum ve işletme maliyetleri ile şehirlerin enerji ihtiyaçlarına etkili bir şekilde karşılık vererek yeşil dönüşüm hedeflerine önemli katkılar sağlayacağını belirtti.

GENİŞ HİZMET YELPAZESİ SUNUYOR

2013 yılında kurulan HİDRO, su türbini tasarımından üretim aşamasına kadar geniş bir yelpazede hizmet sunmaktadır. Prof. Dr. Sarınay, “Merkez; Bilgisayar Destekli Tasarım Laboratuvarı, Türbin İmalat Laboratuvarı ve Su Türbini Model Test Birimi” gibi üç ana bileşenden oluştuğunu dile getirdi. Bu test biriminde bulunan model test düzeneği, 2,5 megavat kurulu gücüyle, dünya genelindeki en büyük kurulu güce sahip test düzeneği olma özelliğini taşımaktadır. Bu tür altyapıların geliştirilmesi, hem yerel hem de ulusal enerji stratejilerine katkı sağlamaktadır. Ayrıca, Ankara-Nallıhan’daki Sarıyar Barajı ve HES için de yenileme projelerinin başlatıldığını ifade eden Sarınay, bu rehabilitasyon çalışmalarının Merkez ve TÜBİTAK MAM tarafından yürütüleceğini de ekledi.

Bu tür projelerin, çevresel sürdürülebilirlik açısından son derece önemli olduğu belirtilmektedir. İnsansız çalışma yeteneği ile enerji üretiminde insan müdahalesini minimize eden bu hidroelektrik santraller, acil durumlarda daha hızlı yanıt verme kabiliyeti sunmakta ve yerel yönetimlerin enerji bağımsızlıklarını artırmaktadır. Projenin, Türkiye’nin enerjide dışa bağımlılığını azaltmaya yönelik atılan adımlardan biri olduğu ifade edilmektedir.

Muhabir: Nursel Dilek MANAVBAŞI