Kültür ve Turizm Bakanlığının yürüttüğü emekler neticesinde, Türkiye’nin tarihi zenginliklerinden biri olan Roma İmparatoru Septimius Severus’un heykel başı ile Burdur’dan kaçırılan 48 pişmiş toprak mimari levha, Danimarka Glyptotek Müzesi’nden anavatanına geri iade edilmiştir. Bu önemli eserlerin Türkiye’ye kazandırılması için gerçekleştirilen teslim töreni, Antalya Arkeoloji Müzesi’nde yapılmıştır.
Bu teslimat sırasında konuşan Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Burdur’un Boubon Antik Kenti kökenli olan Septimius Severus heykel başının yanı sıra, Düver köyünden kaçırılan pişmiş toprak levhaların iade sürecini tamamladıklarını vurguladı. Bakan Ersoy, Boubon Antik Kenti’nde bulunan Roma dönemi heykellerinin önemine dikkat çekerek, 1960’lı yıllarda gerçekleştirilmiş olan kaçak kazılardan kaynaklanan büyük zararın altını çizdi.
DEDEKTİFLİK HİKAYESİNE BENZEYEN BİR SÜREÇ
Küçük bir dedektiflik hikayesine benzer bir süreçle, Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi ve Manhattan Bölge Savcılığı arasındaki iş birliği sayesinde daha önce de pek çok Boubon kökenli eser Türkiye’ye geri kazandırılmıştır. Bakan Ersoy, “Lucius Verus, Septimius Severus, Genç İmparator ve Giyimli Kadın heykelleri, İmparator Caracalla’ya atfedilmiş iki büst ve dönemin önemli şahsiyetlerine ait 5 baş ve 1 bronz kadın büstü gibi eserler, sunulan belgeler, tanık ifadeleri ve adli kriminolojik çalışmalar sonucu Türkiye’ye geri kazandırıldı.” şeklinde açıklamalarda bulundu.
HEYKELİN BAŞ VE GÖVDESİ BİRLEŞECEK
Septimius Severus’un heykel başı, Prof. Dr. Jale İnan tarafından milattan sonra 3. yüzyıla tarihlenmiş ve bu özellikleri ile Boubon kökenli olarak belirlenmiştir. Daha sonra yeni kanıtlarla birlikte Danimarka’dan iade talep edilmiştir. Glyptotek Müzesi, sunulan deliller ve bilimsel incelemelerin sonucunda bu eseri etik nedenlerle geri vermeyi kabul etmiştir. Bakan Ersoy, heykelin başı ve gövdesinin dikkatlice birleştirilmesi için konservasyon çalışmalarının başladığını ifade etmiştir.
PİŞMİŞ TOPRAK LEVHALAR GERİ DÖNDÜ
Ersoy, Düver köyünden gelen pişmiş toprak levhaların da 1960’lı yıllarda kaçak kazılarla yurtdışına çıkarıldığını belirtti. Bu levhaların, Antik Pisidia kültürünü anlamamıza büyük katkılar sağlayacağını söylerken, “Dünyanın neresinde olursa olsun, bu topraklara ait her eserin izini süreceğiz ve geri getirmek için gerekli adımları atacağız.” dedi. Bakan, Anadolu’dan yasadışı yollarla çıkarılan eserlerin tespit edilmesi durumunda hukuksal yollarla geri iade edilmesi için gerekenin yapılacağını belirtti.
2002-2025 ARASINDA 13 BİN 282 ESER İADE EDİLDİ
Bakan Ersoy, 2025 yılında toplam 14 önemli eserin geri kazandırıldığını belirtirken, 2024’te 1149 tarihi eserin bulunarak ülkeye geri getirildiğini ifade etti. 2018-2025 yılları arasında toplamda 8 bin 967 eserin iade sürecinin tamamlandığını ekledi. “Çingene Kızı Mozaikleri, Roma dönemi Zeugma kökenli stel, Kiliya tipi idol, Mustafa Dede tarafından işlenen Kur’an-ı Kerim, Roma dönemine ait Lucius Verus Heykeli ve Kybele Adak Heykeli geri kazandırılan eserlerden sadece birkaçıdır.” şeklinde konuştu.
Danimarka’nın Ankara Büyükelçisi Ole Toft, eserlerin ait olduğu topraklara ulaşmasından duyduğu memnuniyeti ifade etti. Levhaların Türkiye’ye ait olduğunun tespit edilmesi üzerine müzeden gelen girişimlerle iade sürecinin gerçekleştirildiğini aktaran Toft, geçen yıl Türkiye’yi 350 bin Danimarkalı turistin ziyaret ettiğini ve bunlardan 200 bininin Antalya bölgesine geldiğini hatırlattı. Gelecek dönemde daha fazla Danimarkalı turistin Türkiye’yi ziyaret edeceğini dile getirmiştir.
