Ege Denizi ile Akdeniz arasında doğu-batı yönünde uzanan ve 70 km uzunluğuyla doğal bir sınır oluşturan Reşadiye (Datça) Yarımadası’nın en ucundaki Knidos antik kenti, konumu, çifte limanı ve etkileyici arkeolojik kalıntılarıyla önemli bir antik yerleşim alanıdır. Ancak, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın hazırladığı ve Muğla Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından onaylanan “Knidos Örenyeri çevre düzenleme ve ziyaretçi karşılama merkezi yapımı” adı altında gerçekleştirilecek olan otopark projesi gündeme gelmiş durumdadır. Otopark alanının, antik kent alanı içerisinde yer alması ise çeşitli tepkilere yol açmaktadır.
‘KNİDOS’A OLUMSUZ ETKİSİ OLACAĞI AŞİKAR’
Arkeologlar Derneği Genel Başkanı Bülent Türkmen, gazetemize yaptığı açıklamada, bu tür projelerde turizmin ön plana çıkarıldığını belirtmektedir. Türkmen, “Antik kentler ören yeri statüsüne alındığında bir karşılama merkezi ve dolayısıyla bir otopark ihtiyacı doğuyor. Ancak böyle bir projenin nereye ve nasıl yapılacağı asıl sorun teşkil ediyor. Belli ki bu ihtiyaç, ziyaretçi yoğunluğundan kaynaklanıyor. Dolayısıyla bu, tur kapsamında buraya oldukça büyük araçların gireceği anlamına gelmektedir. Bu yoğun araç trafiği bile, otopark olarak planlanan alanın sıfır konumundaki Knidos antik kentinin duvarları üzerinde olumsuz bir etki yaratacağı aşikardır. Bu nedenle otoparkın ören yerinin dışına yapılması ve buradan daha hafif araçlarla ya da deniz yoluyla transferin gerçekleştirilmesi, olumsuz etkileri azaltacağı açıktır. Ne yazık ki bu tür projeler sadece turizm odaklı düşünülerek hayata geçirilmeye çalışılıyor. Oysa öncelik, buradaki kültürel mirasın korunması olmalıdır” ifadelerini kullanmıştır.
KNİDOS 2024 ÇALIŞMALARI VE YAPILAR…
Knidos antik kentinde yakın zamanda yapılan kazı çalışmaları sırasında birçok önemli buluntu ortaya çıkmıştır. Selçuk Üniversitesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi ve Knidos Kazı ve Restorasyon Başkanı Prof. Dr. Ertekin Doksanaltı’nın verdiği bilgiye göre kazılar, bu yıl da hız kesmeden devam etmekte ve yıl içerisinde kentin meclis binası üzerinde çalışmaların tamamlanması hedeflenmektedir.
B Kilisesi
Knidos’ta bulunan yedi kiliseden biri ve en büyüğü olan B Kilisesi, 2024 yılında yapılan kazı çalışmaları sonucunda tamamen gün yüzüne çıkartılmıştır. Kazı, koruma, onarım ve anastylosis çalışmaları ile B Kilisesi, günümüzde Knidos’ta gezilebilen anıtlardan biri haline gelmiştir. Kilise çevresinde bulunan Arapça grafitiler, Emeviler döneminde yapılan II. İstanbul Kuşatması esnasında veya sonrasında buraya gelen Arap askerlerinin varlığına işaret etmesi bakımından oldukça dikkat çekicidir. Bu buluntular, İslam fetihleri ile ilgili en sağlam arkeolojik veriler arasında yer almakta olup, Knidos’ta 50’ye yakın yeni yazıt ortaya çıkmıştır; bu yazıtlar, İstanbul fetih seferlerine katılan boylar, kabileler ve komutanların isimleri ile tarihlere ulaşılmasını sağlamaktadır.
Propylon
Anıtsal Propylon, Knidos’un en önemli tanrısı olan Apollon Karneios’a adanmış kutsal alanın doğusuna yerleştirilmiştir. Kentin en önemli iki caddesi olan Liman Caddesi ile doğu-batı istikametindeki Ana Cadde’nin kesişim noktasında inşa edilen Propylon, şüphesiz ki kentteki en önemli dini bayramlarından biri olan Karnelia şenliklerine ev sahipliği yapmıştır.
Symmachos Heroonu
Dionysos Stoası’nda yer alan Symmachos heroonu, Knidos’un en iyi korunmuş anıtlarından birini teşkil etmektedir. Stoada bulunan yazıtlar, Roma İmparatoru Hadrian döneminde Stoa yapısında yapılan kapsamlı yenileme ve onarım çalışmalarında Knidos’un önemli ailelerinden birine mensup olan Symmachos’un sponsorluk yaptığını göstermektedir. Kentteki bu cömert hizmetin ardından Knidoslular, Symmachos’a olan minnettarlıklarını ifade etmek amacıyla Stoa’nın bir odasını ona adamışlardır.
