Kripto paralar, dünya finans sisteminin ayrılmaz bir parçası haline geldi.
Birçok ülke, resmi rezervlerinde kripto para bulundurmaya başlamışken, bazıları ise bu dijital varlıklardan uzak durmaya devam ediyor.
Ancak, bu para biriminin giderek artan kullanıcı sayısı ve vazgeçilmezliği, ülkeleri yasal düzenlemeler yapmaya teşvik etti.
Türkiye, bu alanda bir mevzuat hazırlarken, kendi milli dijital parasını oluşturma yönünde de önemli adımlar atıyor.
Kripto paraların yaygın bir şekilde kullanıldığı 75 ülkeden 45’inde bu varlıklar yasal statü kazanırken, 20 ülkede kısmi yasaklamalar uygulanmakta ve 10 ülkede ise tamamen yasaktır.
Bu ülkelerin sadece üçte birinde vergilendirme, kara para aklama ve terörizmin finansmanı ile mücadele gibi konularda düzenlemeler bulunuyor.
DÜNYA GENELİNDE KRİPTO PARAYA YASAL STATÜ SAĞLANMADI
Kripto paraların dünya genelinde hızla yayılması, birçok ülkeyi bu varlıkları yasal statüye kavuşturmaya yönlendirirken, kapsamlı düzenleme ve denetim eksiklikleri de devam etmektedir.
BITCOIN
Dünyanın en büyük kripto para birimi olan Bitcoin’in fiyatı, ABD Kongresi’ndeki sabitcoin mevzuatına dair olumlu gelişmelerle birlikte yeni bir rekora imza atarak, kripto para piyasasına yönelik düzenleme çalışmaları konusundaki küresel ilerlemeyi yeniden gündeme taşıdı.
2008’de ortaya çıkan kripto varlıkların popülaritesi sürekli artarken, bu varlıkların piyasalar üzerindeki olumsuz etkileri de tartışmaların odağı haline geldi. Ülkeler, bu olumsuz etkileri önlemek amacıyla düzenleme çalışmalarını hızlandırma yoluna gitti.
ARAŞTIRMA YAPILDI
ABD merkezli düşünce kuruluşu Atlantic Council, G20 üye ülkeleri ve kripto varlıkların en çok benimsendiği 75 ülke üzerindeki düzenlemeleri inceleyen bir araştırma gerçekleştirdi.
Bu araştırmaya göre, 45 ülkede kripto varlıklar yasal durumda bulunmakta, 20 ülkede kısmi yasaklar uygulanmakta ve 10 ülkede ise tamamen yasaklı konumda yer almaktadır.
Dünyada gayrisafi yurt içi hasılanın yüzde 57’sini temsil eden 12 G20 ülkesinde kripto para birimleri tamamen yasal olarak kabul edilmektedir. Ayrıca, G20 ülkeleri, kripto varlıklara dair düzenlemeler yapma niyetini de taşımaktadır.
“GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERDE KAPSAMLI DÜZENLEME YETERSİZ”
Gerek gelişmekte olan, gerekse gelişmiş ekonomilerde kapsamlı düzenleme ve denetim konusundaki eksiklikler dikkat çekiyor. Araştırma kapsamındaki ülkelerin yalnızca 27’si ve Hong Kong, vergilendirme, kara para aklama ve terörizmin finansmanı gibi konularda düzenleme yapmış durumda.
Bu ülkeler arasında Birleşik Krallık, Macaristan, Danimarka, Birleşik Arap Emirlikleri, Japonya, Filipinler, Malta, Avustralya, Şili, Kazakistan, Sırbistan, Romanya, Hollanda, Singapur, ABD, İrlanda, Fransa, Nijerya, İsviçre, Güney Afrika, Arjantin, Güney Kore, Brezilya, İtalya, Çekya, Tayland ve Kanada yer alıyor.
Gelişmekte olan ülkeler arasında ise yalnızca 6’sında bu düzenlemelerin tamamı bulunuyor.
“ABD KRİPTO VARLIKLARI EN ÇOK BENİMSEYEN 10 ÜLKE ARASINDAKİ TEK GELİŞMİŞ EKONOMİ”
Kripto para birimlerinin yasal olduğu ABD, bu varlıkların benimsenmesi konusunda sürekli olarak ilk 10’da yer alan tek gelişmiş ekonomi olma özelliğini taşımakta. Kripto varlıklar üzerindeki denetleyici ve düzenleyici otorite konusundaki tartışmalar devam etse de, ABD Başkanı Donald Trump’ın imzaladığı kararname ile bu alandaki benimsemenin daha da artması bekleniyor.
Avrupa Birliği ve Japonya’da sabitcoin düzenlemeleri yürürlüğe girerken, ABD Senatosu bu hafta içerisinde dolar destekli sabitcoin mevzuatını netleştirmeyi planlıyor.
İngiltere de kripto varlıklar için yeni düzenleme tekliflerini değerlendiriyor. Ayrıca, Brezilya ve Hong Kong gibi bazı gelişmekte olan ülkelerde kendi sabitcoin düzenlemelerini geliştirme çabaları öne çıkıyor.
Geçen yıl, dolar destekli sabitcoin akışlarının yüzde 80’inin ABD dışında gerçekleştirildiği bilgisi paylaşılmıştır.
“YASAKLAR, KRİPTO VARLIKLARIN BENİMSENMESİNİN ÖNÜNE GEÇEMİYOR”
Yapılan araştırmalar, kripto para birimlerinin benimsenme oranlarının düzenleyici kısıtlamalarla doğrudan bir ilişkisinin bulunmadığını ortaya koyuyor. Kısmi veya genel yasakların uygulandığı ülkelerde bile kullanıcıların benimseme oranları yüksek seyretmektedir.
Ayrıca, araştırmaya dahil edilen 75 ülkenin yüzde 90’ından fazlasının, kripto para düzenlemelerine ek olarak aktif merkez bankası dijital para birimi projeleri yürüttüğü de gözlemleniyor.
Öte yandan, ABD’de Trump’ın 23 Ocak’ta imzaladığı “Dijital Finans Teknolojisinde Amerikan Liderliğini Güçlendirme” başlıklı kararname, ülkedeki merkez bankası dijital para birimi geliştirme çalışmalarının yasaklanmasını öne çıkarıyor.
