2024 Yılı için NATO Genel Sekreteri Mark Rutte tarafından sunulan yıllık raporda, İttifak’ın karşı karşıya olduğu karmaşık güvenlik ortamına hızlı bir şekilde uyum sağlama gerekliliğine vurgu yapıldı. “Çevik ve Yenilikçi Bir İttifak” başlıklı bu raporda, Ukrayna’daki çatışmalar, Çin, Kuzey Kore, İran ve Rusya gibi ülkelerden gelen tehditlerin artışı ve teknolojik savaşların etkileri üzerinde duruldu. Rutte, NATO’nun caydırıcılık, savunma ve dayanıklılığını artırma amacını ön plana çıkardı.
Rutte, 2024 yılını NATO için “derin bir dönüşüm yılı” olarak tanımladı ve bu yılın sonunda Soğuk Savaş sonrası kabul edilen en iddialı yeni savunma planının hayata geçirileceğini belirtti. Bu plan doğrultusunda, NATO’nun kolektif caydırıcılığının ve savunma pozisyonunun güçlendirilmesi hedefleniyor.
Bunun yanı sıra, 2024 yılı itibarıyla NATO, kara, deniz, hava, siber ve uzay alanlarında savaşa hazır 500 bin askerin konuşlandırılması ile yeni bölgesel savunma planlarının devreye alınmasının büyük önem taşıdığını dile getirdi. Bu askeri güç, 90 binden fazla askerin katıldığı “Steadfast Defender 2024” adlı büyük askeri tatbikatta test edildi. NATO, aynı zamanda bir kriz durumunda 10 gün içinde konuşlanabilen yeni Müttefik Reaksiyon Gücü’nü de aktif hale getirdi.
Savunma harcamalarının yükselmesi, NATO’nun gündeminde önemli bir yer tutuyor. Rutte, Avrupalı müttefikler ve Kanada’nın 2023 yılına göre savunma harcamalarını yüzde 19,4 oranında artırdığını ve toplamda 486 milyar dolarlık yatırım yapıldığını belirtti. 10 yıl boyunca artan bu harcamaların 2025’te daha da hızlanması gerektiğini vurguladı ve müttefiklerin askeri katkıları ile kabiliyetlerini artırması gerektiğini ifade etti.
Ukrayna hakkında yapılan değerlendirmelerde ise, Rusya ile süren çatışmaların NATO tarafından desteklendiği ifade edildi. Rutte, müttefiklerin Ukrayna’nın savunma kapasitesini güçlendirme amacıyla 2024 yılında 55 milyar doların üzerinde askeri yardıma taahhüt ettiğini belirtti. Bu yardımların yüzde 60’ının Avrupalı müttefikler ve Kanada tarafından sağlandığına dikkat çekerek, Kiev ile savunma sanayi ve askeri işbirliğinin derinleştiğini kaydetti.
Rapor ayrıca, 2024 yılında Rusya, Çin, İran ve Kuzey Kore arasında artan bir işbirliği olduğuna değindi. Rutte, kuzeyden gelen yardımların arka planda askeri birliklerin Avrupa’ya yerleştirilmesi için kullanıldığını ve bu tür işbirliklerine karşı Hint-Pasifik bölgesindeki ortaklarla ilişkilerin güçlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
Son olarak, NATO müttefiklerinin 2024 yılı itibarıyla gayri safi yurtiçi hasılalarının (GSYH) yüzde 2’sini savunmaya ayırma hedefini büyük ölçüde tutturduğunu belirtildi. Sadece Kanada, İspanya, İtalya, Belçika, Lüksemburg, Portekiz, Slovenya, Hırvatistan ve Karadağ haricindeki tüm ülkeler bu hedefi gerçekleştirdi. 2014 yılında bu hedefe ulaşan ülke sayısı sadece 3’tü ve toplam harcamaların yüzde 64’ü ABD tarafından karşılanıyordu. NATO’nun askeri harcamalarının toplamı da yaklaşık 1,3 trilyon dolar olarak tahmin ediliyor.
