Vergi borçlarının yapılandırılmasına yönelik düzenlemeler, ekonomik koşullara bağlı olarak sürekli bir şekilde gündeme gelmektedir. Özellikle vergi borçlarının yapılandırılması konusu ele alındığında, düzenli vergi ödeyen mükelleflerin durumları da tartışma konusu olmaktadır. 2018 yılında, vergilerini düzenli bir şekilde ödeyen mükellefler için belirli şartlar altında yüzde 5 oranında bir indirim sunulmuştu. Bu indirim, kurumlar vergisi beyan dönemi devam ederken, 30 Nisan’da sona erecek olan yeni bir dönemle tekrar gündeme geldi.
Yüzde 5’lik indirim uygulamasının temeli 2018 yılında atılmış ve 2022 yılından itibaren 7338 sayılı yasa ile yapılan düzenlemelerle bu indirimlerden yararlanmak daha da kolaylaştırılmıştır. Kimlerin bu indirimden yararlanabileceği sorusuna yanıt vermek gerekirse, ticari, zirai veya mesleki faaliyetleri dolayısıyla gelir vergisi mükellefleri ile kurumlar vergisi mükellefleri bu indirimden faydalanabilir. Ancak, kurumlar vergisi mükellefleri arasında finans ve bankacılık sektörlerinde faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri, emeklilik şirketleri ile emeklilik yatırım fonları bu indirimden yararlanamamaktadır. Bu indirim, sadece yıllık olarak verilen gelir ve kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan vergiler için geçerlidir.
Kurumlar vergisi mükelleflerinin bu indirimden faydalanabilmesi için bazı belirli şartların sağlanması gerekmektedir. İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiş olması şartı aranmaktadır. Bu yıl itibarıyla, 2022, 2023 ve 2024 hesap dönemlerine ait vergi beyannamelerinin kanuni süre içerisinde verilmiş olması ve bu beyannameler üzerinden tahakkuk eden vergilerin de yine süresi içinde ödenmiş olması gerekmektedir. Ayrıca, kesinleşmiş olan vergi beyannamelerindeki vergi türleri itibarıyla ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması, yani mükellefin vergi borcu bulunmaması büyük bir önem taşımaktadır. Vergi aslı (vergi cezaları ve fer’i alacaklar dahil) miktarının 1.000 TL’nin üzerinde vadesi geçmiş borcun olmaması da bir diğer şarttır. Bunun yanı sıra, geriye dönük son 5 yıl içinde kaçakçılık suçunu işlememiş olmaları gerekmektedir.
Uygulamadaki bir diğer önemli nokta ise indirim tutarının bir sınırı olmasıdır. Hesaplanan indirim, 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere 9 milyon 900 bin liradan fazla olamaz. Bu sınır, mükelleflerin bu indirimden yararlanma taleplerini etkileyen önemli bir faktördür.
Sonuç olarak, vergi borçlarının yapılandırılmasına yönelik yapılan düzenlemeler, düzenli ödeyen mükelleflere sağlanan indirimlerle birlikte, vergisel yükümlülüklerin yerine getirilmesi konusunda teşvik edici bir rol oynamaktadır. Ancak, bu indirimlerden faydalanmak isteyen mükelleflerin belirli koşulları sağlaması gerektiği unutulmamalıdır.
