Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Türkiye’nin biyolojik çeşitliliği ve stratejik konumu itibarıyla yasa dışı hayvan ticareti açısından ciddi bir risk taşıdığını belirterek, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’ya yazılı soru önergesi sundu. Bu önergedeki sorular, yasa dışı hayvan kaçakçılığı ve av turizmi konusundaki istatistikleri ve ayrıntıları sorgulamaktaydı.

GÜRER’İN SORULARI

Gürer, Bakan Yumaklı’ya yönelttiği sorularla, son beş yıl içinde tespit edilen kaçakçılık vakalarının sayısını, yakalanan hayvan türlerini, bu tür vakalara karışan kişilerin cezai durumlarını ve kaçakçılığın en yoğun gözlemlendiği bölgeleri sorguladı. Gürer, bu bilgilerin, biyolojik çeşitliliğin korunması ve kaçakçılıkla mücadele açısından büyük önem taşıdığını vurguladı.

BAKAN YUMAKLI’NIN YANITI

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, yasa dışı hayvan kaçakçılığı ile ilgili olarak son beş yılı kapsayan bilgileri paylaştı. Buna göre, Interpol operasyonları, ulusal düzeyde düzenlenen kontroller ve taşra teşkilatlarının rutin görevleri neticesinde, belgesiz yaban hayvanlarına el konulmuş ve yakalanan hayvanlar, geldikleri ülkelere iade edilmiştir. Diğer hayvanlar ise adli ve idari işlemlerin ardından kamuya ait hayvanat bahçelerine veya kurtarma merkezlerine aktarılmıştır.

Bakan Yumaklı, her yıl hazırlanan raporların CITES (Uluslararası Ticaretin Korunması Sözleşmesi) ve Interpol’e iletildiğini belirtti. 2020-2024 yılları arasında biyokaçakçılıkla ilgili dokuz vaka kaydedildiği ve bu vakalarda böceklerin, salyangozların, semenderlerin, akreplerin ve sincapların öne çıktığı ifade edildi. En çok el konulan hayvan türlerinin ise memelilerden ceylan, kanguru, maymun ve sincap; kanatlılardan ise papağan, devekuşu ve yaban ördek olduğu bildirildi.

YASA DIŞI TİCARET VE CEZAİ İŞLEMLER

Yumaklı, yasa dışı hayvan ticareti nedeniyle yakalanan yabancı uyruklu kişilere 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 20’nci maddesi uyarınca idari para cezası uygulandığını ve bu cezanın Dışişleri Bakanlığı aracılığı ile ilgili büyükelçiliklere bildirilerek tebliğ edildiğini açıkladı. 2020-2024 yıllarında bu konuda sekiz kişiye idari ceza kesilmiştir.

AV TURİZMİ UYGULAMALARI

Av turizminin yasal çerçeveler içinde devam ettiğini söyleyen Bakan Yumaklı, 2024-2025 av sezonunda toplam 325 yaban hayvanının avlanmasına izin verileceğini belirtti. Niğde Aladağlar’da son beş yılda 54 yaban keçisi, yabancı avcılar tarafından toplamda 5.808.427 TL karşılığında avlandığını ifade etti. Bu gelirlerin ise koruma kontrol çalışmaları, yaralı hayvanların tedavisi ve yaban hayatının desteklenmesi için kullanılan projelerde değerlendirileceği belirtildi.

BÖLGESEL DURUM

Hayvan kaçakçılığı vakalarına en çok rastlanan iller arasında İstanbul, Antalya, Hatay, Mersin, Adana, Artvin, Gümüşhane ve Kars yer almaktadır. Bakan Yumaklı, Niğde Aladağlar’daki yaban keçisi popülasyonunun düzenli olarak takip edildiğini ve 2024 yılı itibarıyla sayının 3.077 olduğunu açıkladı.

DOĞA TURİZMİ TEŞVİK EDİLMELİ

CHP’li Ömer Fethi Gürer, yasa dışı hayvan ticaretinin önlenmesi ve yaban hayatının korunması için etkili önlemlerin alınması gerektiğini vurgulayarak, yaban keçisi gibi türlerin avlanmasına izin verilmesinin biyolojik çeşitlilik üzerinde uzun vadeli olumsuz etkiler yaratabileceğine dikkat çekti. Gürer, av turizmi gelirlerinin artırılmasından ziyade doğa turizmi gibi sürdürülebilir yaklaşımların teşvik edilmesi gerektiğini ifade etti.

Gürer, “Bu bağlamda, yaban hayatının korunması için alınan önlemlerin düzenli olarak denetlenmesi gerekmektedir. Ayrıca, yasadışı hayvan ticareti ile mücadelede uluslararası işbirliğinin genişletilmesi önem arz etmektedir.” dedi.