“`html
Evini 5 yıldan önce satanların vergi yükümlülükleri oldukça önemli bir konu. Eğer ev aldıysanız ve evinizi 5 yıldan önce satarsanız, gelir vergisi ödemeniz gerektiğini bilmelisiniz. Ancak eğer evinizi 5 yıldan sonra satarsanız vergi ödemeniz gerekmiyor. Aynı zamanda, eğer miras kalmış bir evi 5 yıldan önce satarsanız, herhangi bir vergi ödemenize gerek kalmaz.
Mart ayı, gelir vergisinin beyan edileceği bir ay olarak öne çıkıyor. Başta kira geliri elde eden ev sahipleri olmak üzere, geçen yıl gelir elde edenlerin mart ayında beyanname vermesi ve verginin ilk taksitini ödemeleri gerekiyor. Buna ek olarak, gayrimenkullerin 5 yıl içinde elden çıkarılması durumunda ödenecek vergiler de önemli bir gündem maddesi. Bu durumu daha iyi anlamak için örneklerle açıklamak faydalı olacaktır.
Örneğin, Ayşe Hanım’ın hikayesini ele alalım. Ayşe Hanım, 20 Ekim 2023 tarihinde 5 milyon liraya bir ev satın almış olsun. Ardından, 12 Temmuz 2024 tarihinde aynı evi 7 milyon liraya sattığını düşünelim. Ayşe Hanım, evi alış tarihinden itibaren 5 tam yıl geçmeden satmış olduğundan, elde ettiği kazanç değer artış kazancı olarak vergiye tabi olacaktır. Bu durumda, Ayşe Hanım’ın vergi yükümlülüğü doğmuş olur.
Peki, miras kalmış bir evin satılması durumunda ne olacak? Diyelim ki Ahmet Bey, 16 Ağustos 2022 tarihinde miras yoluyla bir apartman dairesi kalmış olsun. Ahmet Bey, 21 Kasım 2024 tarihinde bu evi satmış olsun. Ahmet Bey, kendisine miras olarak kalan apartman dairesini sattığı için herhangi bir vergi ödemeyecek. Bu durum, miras yoluyla elde edilen gayrimenkul satışında vergi muafiyeti olduğunu gösteriyor.
Ödenecek vergi, bir endeksleme modeli ile hesaplanıyor. Bu hesaplama, Türkiye İstatistik Kurumu’nun yurt içi üretici fiyat endeksine göre yapılıyor. Her yıl belirlenen bir istisna tutarı bulunuyor. Eğer elde edilen gelir bu istisna tutarının üstündeyse, verginin beyanı ve ödenmesi gerekiyor. Örneğin, Hasan Bey, 2 Kasım 2022 tarihinde 3 milyon liraya satın aldığı evi, 1 Şubat 2024 tarihinde 6 milyon liraya sattı. Evin endeksleme yoluyla bulunan bedeli 4 milyon 528 bin 185 lira olarak hesaplanmıştır.
Hasan Bey’in sattığı 6 milyon liradan, endeksleme yoluyla bulunan bu bedeli çıkardığımızda 1 milyon 471 bin 815 lira kalıyor. 2024 yılı için belirlenen istisna tutarı ise 87 bin lira. Bu tutar da çıkarıldığında, vergiye tabi tutar 416 bin 685 liraya denk geliyor. Bu tutar da gelir vergisi dilimlerindeki orana göre mart ve temmuz aylarında iki taksitte ödenecektir.
Sonuç olarak, ev sahibi olan bireylerin gayrimenkul satışında dikkat etmesi gereken önemli noktalar mevcut. 5 yıl kuralı ve miras durumları gibi farklı senaryoların her biri, vergi yükümlülüklerini etkiliyor. Vergi beyanı ve taksit ödemeleri ile ilgili yeni düzenlemelere hakim olmak da, ev sahipleri için kaçınılmaz bir gereklilik. Bu nedenle, gayrimenkul işlemleri gerçekleştirenlerin bu yasal düzenlemeleri dikkate alması büyük önem taşıyor.
“`
